سیر قرآن و عهدینسیر مسیحیتسیر یهودیت

درآمدی بر شناخت کتاب مقدس (۱۹ص)

 درآمدی بر شناخت کتاب مقدس

 
نویسنده : سلیمانی اردستانی،عبدالرحیم
هفت آسمان » تابستان ۱۳۷۸ – شماره ۲ (صفحه ۱۴۴)

فرمت pdf برای استفاده در سیستم های مختلف  با نمایش ساختار اصلی کتاب

دانلود مقاله به فرمت pdf

 

‌ ‌‌‌مـقاله‌ : درآمدی بر شناخت کتاب مقدس / عبدالرحیم سلیمانی اردستانی

کتاب مقدس عنوان مجموعه ایـ‌ از‌ نـوشته‌ هـای کوچک و بزرگ است که مسیحیان همه آنها را و یهودیان بخشی از آنها را کتاب‌ آسمانی خود می دانـند. عنوان معروف این کتاب در زبان انگلیسی و بیشتر زبانهای‌ اروپایی Bible و یا هم‌ خانواده‌ آن اسـت که از کلمه یونانی Biblia، بـه مـعنای «کتابها»، گرفته شده است. عنوان دیگر این کتاب در این زبانها Scripture است که ریشه لاتینی دارد و به معنای «نوشته» است.

در‌ زبانهای فارسی و عربی عنوان عهدین نیز برای این کتاب به کار می رود. ایـن عنوان به این اعتقاد مسیحیان اشاره دارد که خدا دو عهد و پیمان (Testament) با انسان بسته است‌: یکی‌ «عهد قدیم» (Old Testament)، که در آن خدا از انسان پیمان گرفته است که بر شریعت الهی گردن نهد و آن را انجام دهـد. ایـن عهد و پیمان، که نماد آن ختنه‌ کردن‌ است، ابتدا با حضرت ابراهیم(ع) بسته شده و سپس در زمان حضرت موسی(ع) تجدید و تحکیم شده است. با ظهور حضرت عیسی(ع) دوران این عهد و پیمان پایان یـافته و خـدا عهد دیگری‌ با‌ انسان بسته است. این «عهد جدید» (New Testament) پیمان بر سر محبت خدا و عیسی مسیح است. بنابراین مسیحیان به دو دوره و عصر قائلند: یکی دوره «عهد قدیم» و دیگری دوره‌ «عهد‌ جـدید‌». آنـها متناظر با این تقسیم‌، کتابهای‌ مربوط‌ به دوره اول را عهد قدیم و کتابهای مربوط به دوره دوم را عهد جدید می خوانند و هر دو قسمت را

هفت آسمان » تابستان ۱۳۷۸ – شماره ۲ (صفحه ۱۴۵)


مقدس‌ و معتبر‌ می‌ شمارند[۱]. اما یهودیان معتقدند که خدا تنها یـک‌ پیـمان‌ بـا انسان بسته و آن همان پیمان «شـریعت» اسـت. بـر این اساس آنها تنها بخش عهد قدیم را، که «عهد‌» می‌ نامند‌، قبول دارند.

الف) عهد قدیم

عهد قدیم، که تنها بخش‌ مـورد اعـتقاد یـهودیان و قسمتی از کتاب مسیحیان است، حدود سه چهارم کـتاب مـقدس را در بر می گیرد‌. این‌ مجموعه‌، که گفته می شود در طی قرنها و به دست نویسندگان مختلف‌ نگاشته‌ شده، در برگیرنده مـطالب مـتنوعی از قـبیل تاریخ، شریعت، حکمت، مناجات، شعر و پیشگویی است. بیشتر کتابهای‌ ایـن‌ بخش‌ به زبان عبری و اندکی از آن به زبان کلدانی نوشته شده است[‌۲]. این‌ مجموعه‌ مشتمل بر ۳۹ کتاب است (البـته، هـمان طـور که بیان خواهد شد، به اعتقاد‌ دو‌ فرقه‌ مسیحی کاتولیک و ارتدکس، عـهد قـدیم مشتمل بر ۴۶ کتاب است).

تقسیم بندی عهد قدیم‌

این‌ مجموعه را، با توجه به موضوع کتابهای مـختلف آن، بـه چـند صورت می‌ توان‌ تقسیم‌ کرد.

یهودیان عهد قدیم را به سه بخش تـقسیم مـی کـنند:

۱٫ تورات;

۲٫ نبییم یا‌ انبیا‌;

۳٫کتوبیم یا مکتوبات.

تورات، که کلمه ای عبری و به معنای قـانون اسـت، نـام‌ اولین‌ قسمت‌ عهد قدیم است که به عقیده اکثر یهودیان و مسیحیان سنت گرا بـه حـضرت موسی وحی‌ شده‌ و به دست او نوشته شده است (برخی از دانشمندان قدیم و جدید یـهودی‌ و مـسیحی‌، مـانند‌ ابن عزرا و اسپینوزا، از درون خود تورات ادله زیادی آورده اند که این کتاب باید‌ چند‌ قرن‌ پس از

هفت آسمان » تابستان ۱۳۷۸ – شماره ۲ (صفحه ۱۴۶)


حـضرت مـوسی و به دست فرد دیگری نگاشته شده باشد).[۳] این‌ بخش‌ مشتمل بر پنج سـفر اسـت کـه عبارتند از:

۱٫ سِفر پیدایش;

۲٫ سِفر خروج;

۳٫ سِفر لاویان;

۴٫ سِفر اعداد‌;

۵٫ سِفر‌ تثنیه.

در بخش انبیا کتابهای انـبیای بـنی اسرائیل گرد آمده است. کتاب‌ یوشع‌، داوران، کتاب اول و دوم سموئیل، کتاب اول‌ و دوم‌ پادشاهان‌، اِشـَعْیا، ارمـیا، حـزْقیال و دوازده کتاب کوچک، که‌ به‌ خاطر حجم کم، کتب انبیای کوچک خوانده می شوند، یعنی هـوشع، یـوئیل، عـاموس‌، عوبدیا‌، یونس، میکاه، ناحوم، حَبَقّوق، صفنیا‌، حجّی‌، زکریاو ملاکی‌، از‌ کتابهای‌ این بـخش انـد.

بخش مکتوبات، کتابهای‌ اول‌ و دوم تواریخ ایام، کتابهای عزرا، نَحَمْیا، استر، روت، مزامیر، امثال سلیمان، ایوب‌، مراثیِ‌ ارمیا، جـامعه، غـزل غزلهای سلیمان و دانیال‌ را شامل می شود‌.

از‌ جنبه ای دیگر نیز این‌ مجموعه‌ بـه سـه بخش تقسیم می شود:

۱٫ تاریخ;

۲٫ حکمت، مـناجات و شـعر;

۳٫ پیـشگوییهای انبیا.

بخش‌ اول‌، که مشتمل بر هفده کـتاب‌ و شـامل‌ تورات‌ تا کتاب اِستر‌ است‌، از خلقت جهان و انسان‌ آغاز‌ می شود و تاریخ بـنی اسـرائیل را تا حدود قرن پنجم قـبل از مـیلاد ادامه‌ مـی‌ دهـد. هـرچند در این بخش مطالب‌ متنوعی‌ از قبیل‌ شـریعت‌ و اخـلاق‌ هم وجود دارد، اما‌ از آنجا که بخش عمده آن تاریخ است، آن را بخش تاریخی نـامیده انـد.

بخش‌ دوم‌، پنج کتابِ ایوب، مـزامیر، امثال سلیمان‌، جامعه‌ سـلیمان‌ و غـزل‌ غزلهای‌ سلیمان را در‌ برمی‌ گیرد. ایـن مـجموعه مشتمل بر کلمات حکیمانه، مناجاتها و اشعار و سروده هایی است که گاهی شاد و گـاهی‌ غـمناکند‌; گاهی‌ از روی شور و اشتیاق و گاهی بـا دلسـردی‌ و از‌ رویـ‌ بدبینی‌ گفته‌ شـده‌ انـد.

هفت آسمان » تابستان ۱۳۷۸ – شماره ۲ (صفحه ۱۴۷)


بخش سوم شامل هـفده کـتاب است و از کتاب اِشَعْیا تا ملاکی را در بردارد. در این قسمت انبیای بنی اسرائیل قوم خود را هـشدار داده، از‌ گـناهان بر حذر داشته و آینده اسفناک یـا خـوشایند آنها را پیـشگویی کـرده انـد.

نگاهی به محتوای کـتابهای عهد قدیم

گفتیم که عهد قدیم شامل ۳۹ کتاب کوچک و بزرگ است. اینک‌ به‌ مطالب و مـحتوای هـر یک از آنها اشاره می کنیم:

۱٫ سـفر پیـدایش

در ایـن کـتاب از چـگونگی خلقت جهان و انـسان صـحبت شده است. خدا انسان را پس از خلقت در‌ محیطی‌ زیبا و آرام و پر از نعمت قرار می دهد. انسان گناه می کند و از آن دنـیای آرمـانی رانـده و به زمین آورده می شود. این‌ آغاز‌ تـاریخ بـشر بـر روی زمـین‌ اسـت‌ کـه با اولین بشر یعنی آدم و همسر او حوا شروع می شود. ماجراهای فرزندان آدم تا حضرت نوح و سپس تا حضرت ابراهیم و فرزندان او‌ و حضرت‌ یعقوب و یوسف و مهاجرت فرزندان‌ یعقوب‌ (بنی اسـرائیل) به مصر و استقرار در آن مکان، به صورت پیوسته و داستانوار در سفر پیدایش آمده است. داستان این کتاب با مرگ یوسف در مصر خاتمه می یابد.

۲٫ سفر خروج‌

این‌ کتاب دنباله ماجراهای بنی اسـرائیل را بـیان می کند. بین پایان سفر پیدایش و آغاز سفر خروج چند سده فاصله است. ماجرا در این سفر از آنجا آغاز شده است که‌ نظام‌ حکومتی مصر‌ عوض شده و حکومت جدید، بـنی اسـرائیل را تحت فشار و شکنجه قرار داده است. موسی(ع) ظهور می کند‌ و بنی اسرائیل را نجات می دهد. بنی اسرائیل در اثر گناه‌ و نافرمانی‌ به‌ مدت چهل سـال در بـیابان سرگردان می شوند. در این مـدت حـضرت موسی احکامی را برای قوم ‌‌خود‌ می آورد. ده فرمان[۴] در این مقطع آمده است.

۳٫ سفر لاویان

این کتاب‌ نام‌ خود‌ را از یکی از اسباط بنی اسرائیل، یعنی سبط[۵] لاوی، گـرفته اسـت.

هفت آسمان » تابستان ۱۳۷۸ – شماره ۲ (صفحه ۱۴۸)


کاهنان بنی اسرائیل‌ هـمه از ایـن سبط بودند و چون این کتاب بیشتر درباره احکام کهانت و وظایف‌ کاهنان سخن گفته، به‌ این‌ نام نامیده شده است. احکام دیگری از قبیل احکام خوردنیهای پاک و ناپاک و حلال و حرام و نیز احکام روز سـبت (شـنبه) در این کتاب آمده است.

۴٫ سفر اعداد

این کتاب ماجراهای قوم را‌ در دوره سرگردانی در بیابان بیان می کند. قوم پس از اینکه از ساکنان سرزمین موعود می ترسند و از جنگ سر باز می زنند، سرگردان و آواره می شـوند. ایـن کتاب آمـار‌ دقیقی‌ از تعداد جمعیت اسباط بنی اسرائیل ارائه می دهد. همچنین در آن، احکام و دستورات فقهی متعددی آمده است.

۵٫ سفر تـثنیه

کلمه تثنیه به معنای تکرار است. از این رو این‌ کتاب‌ به ایـن نـام خـوانده شده است که احکام و دستورات کتابهای دیگر دوباره در آن تکرار شده اند. ماجرای این کتاب از پایان دوره سرگردانی و زمـانی ‌ ‌کـه بنی اسرائیل کنار‌ رود‌ اردن و مرز سرزمین موعود رسیده اند، آغاز می شود. در این مـکان اسـت کـه حضرت موسی(ع) احکام را برای قوم یادآوری و جانشین خود را تعیین می کند. در پایان‌ این‌ کتاب‌، وفـات حضرت موسی و عزاداری بنی‌ اسرائیل‌ برای‌ او آمده است.

۶٫ صحیفه یوشع

یوشع جانشین حـضرت موسی است و، به گـفته تـورات، حضرت موسی او را انتخاب کرد و به مردم‌ دستور‌ داد‌ برای ورود به سرزمین موعود او را اطاعت‌ کنند‌. این کتاب جنگهای بنی اسرائیل با کنعانیان و فتح و پیروزی بنی اسرائیل و تقسیم زمین بین اسباط بنی اسرائیل را بـیان‌ می‌ کند‌. در این کتاب حضرت یوشع بنی اسرائیل را به اطاعت‌ از خدا و فرمانهای او فرا می خواند.

۷٫ سفر داوران

پس از حضرت یوشع یک دوره ۳۵۰ ساله بر‌ بنی‌ اسرائیل‌ گذشته است که به دوره داوران (یا قضات) معروف اسـت. بـنی‌ اسرائیل‌ در این دوره دست از خدا برمی دارند و به گناه روی می آورند. اسباط با همدیگر‌ نزاع‌ می‌ کنند و از دشمنان غافل می شوند. افراد قوم

هفت آسمان » تابستان ۱۳۷۸ – شماره ۲ (صفحه ۱۴۹)


گاهی مورد تاخت و تاز‌ دشمنان‌ قرار‌ می گـیرند و چـون به درگاه خدا روی می آورند، خدا داورانی را برای آنها‌ می‌ فرستد‌. ماجراهای این دوره و نیز داستان دوازده داور، که خدا برای بنی اسرائیل فرستاده، در‌ این‌ کتاب آمده است.

۸٫ کتاب روت

روت نام زنی از جـده هـای حضرت داود‌ است‌. او‌ در دوره داوران از سرزمین موآب وارد بنی اسرائیل می شود. سرگذشت او را‌ کتاب‌ کوچک روت بیان می کند.

۹٫ کتاب اول سموئیل

سموئیل نبی، آخرین داور بنی‌ اسرائیل‌ است‌. در این زمان بنی اسرائیل از سموئیل می خـواهند کـه بـرای آنها پادشاهی تعیین کند‌ و او‌ شـائول را بـرمی گـزیند. به گفته این کتاب، شائول در ابتدا خوب‌ عمل‌ می‌ کند ولی کم کم از خدا دور می شود. سموئیل از طرف خدا مأمور می‌ شـود‌ کـه‌ حـضرت داود را به جای او برگزیند. در این ضمن، داود به‌ خاطر‌ شـجاعتهایش در جـنگ با دشمنان، در بین مردم محبوبیت زیادی پیدا می کند، بگونه ای که‌ شائول‌ به او حسد میورزد و تصمیم به قتل او مـی گـیرد. داود فـرار‌ می‌ کند و شائول در جنگی که با فلسطینیان‌ رخ‌ می‌ دهـد کشته می شود.

۱۰٫ کتاب دوم‌ سموئیل‌

این کتاب سرگذشت حضرت داود را پس از شائول بیان می کند. با‌ کشته‌ شدن شـائول، حـضرت داود دشـمنان‌ را‌ شکست می‌ دهد‌ و به‌ حکومت می رسد. در زمان او‌ کشور‌ بنی اسـرائیل قـدرتمند می شود و تمام دشمنان از بین می روند. این‌ کتاب‌ گناهانی به حضرت داود نسبت می‌ دهد.

۱۱٫ کـتاب اول‌ پادشـاهان‌

چـون داود به سن پیری‌ می‌ رسد، فرزندش سلیمان را به جانشینی خود برمی گـزیند. حـضرت سـلیمان پس از‌ وفات‌ پدر اقتدار حکومت او را‌ به‌ اوج‌ می رساند و باقیمانده‌ دشمنان‌ او را نابود می‌ کند‌. او ساختمان خـانه خـدا را، کـه حضرت داود طرح ریزی کرده بود، به پایان‌ می‌ رساند. به گفته این کتاب حـضرت‌ سـلیمان‌ در پایان‌ به‌ گناه‌ روی می آورد و از‌ خدا دور می شود و به همین حالت از دنیا می رود. پس از او بـین‌ بـنی‌ اسـرائیل نزاع در می گیرد و ده‌ سبط‌ شمالی‌ از‌ افسری‌ شورشی به نام‌ یَرُبعام‌ پیروی می کـنند و در شـمال، کشور اسرائیل را تشکیل می دهند. تنها دو سبط، با رحُبْعام‌، فرزند‌ و جانشین‌ حضرت سـلیمان، بـاقی مـی مانند که کشور‌ یهودا‌ را‌ در‌ جنوب‌ به‌ وجود می آورند. سرگذشت این دو کشور و جانشینان این دو تـن، در ادامـه کتاب یاد شده آمده است.

هفت آسمان » تابستان ۱۳۷۸ – شماره ۲ (صفحه ۱۵۰)


۱۲٫ کتاب دوم پادشاهان

در این کتاب، دنباله تاریخ‌ ایـن دو کـشور و پادشـاهانی که در آنها به حکومت رسیدند، بتفصیل آمده است. آشوریان به حکومت شمالی حمله می کـنند و ده سـبط شـمالی از بین می روند. کشور جنوبی نیز‌ مورد‌ حمله نبوکد نصر (بُخْتُنصَّر)، پادشـاه بـابل، قرار می گیرد. وی معبد سلیمان را ویران می کند و بنی اسرائیل را به بابل می برد.

۱۳٫ کتاب اول تـواریخ ایـام

این‌ کتاب‌، تکرار تاریخ بنی اسرائیل از دیدگاهی دیگر است که در آغاز، نـسل انـسانها را از آدم تا داود می شمارد و بعد به تاریخ‌ بـنی‌ اسـرائیل مـی پردازد. گرایش این‌ کتاب‌ به سوی تاریخ مـعبد و احـکام مربوط به آن است. کتاب اول تواریخ ایام با طرح ریزی معبد توسط حضرت داود و وفـات آن حـضرت پایان‌ می‌ یابد.

۱۴٫ کتاب دومـ‌ تـواریخ‌ ایام

ایـن کـتاب دنـباله کتاب اول تواریخ ایام است که بـه مـاجرای حضرت سلیمان و ساخته شدن معبد و نیز ماجرای ملکه سبا و آمدن او نزد سـلیمان مـی پردازد. در این کتاب‌ نیز‌ گناهانی به حـضرت سلیمان نسبت داده شده اسـت. کـتاب مزبور، پس از وفات حضرت سلیمان و تـقسیم کـشور بنی اسرائیل، بیشتر به ماجراهای کشور جنوبی می پردازد و تا تخریب معبد و تبعید‌ قـوم‌ بـه بابل‌ ادامه می یابد.

۱۵٫ کـتاب عـزرا

کـتاب عزرا به پایـان یـافتن اسارت بنی اسرائیل بـه دسـت کورش‌ و بازگشت آنان به وطن خویش می پردازد. بنی اسرائیل پس از‌ بازگشت‌، اقدام‌ به بازسازی مـعبد مـی کنند و در این راه با مشکلاتی رو به رو مـی شـوند، ولی سرانجام ‌‌مـوفق‌ مـی شـوند که این کار را بـه پایان برند. مدتی پس از بازسازی‌ معبد‌، عزرا‌ با عده ای از بنی اسرائیل از بابل به اورشلیم می رود و مـی بـیند که‌ قوم به گناه افتاده اسـت. پس کـمر بـه هـدایت قـوم می بندد.

۱۶‌. کـتاب نـَحَمیا

ماجرای بازگشت‌ نَحَمیا‌ به اورشلیم به عنوان نماینده پادشاه ایران برای رسیدگی به اوضاع کشور یـهودا و خـدماتی کـه او به عنوان حاکم این سرزمین انجام مـی دهـد، بـازسازی حـصار اورشـلیم و خـوانده شدن تورات توسط‌ عزرا و اعتراف بنی اسرائیل به گناهان خود، موضوعاتی اند که در این کتاب مطرح شده اند.

۱۷٫ کتاب اِسْتَر

این کتاب داستان دختر یتیم یهودی بـه نام «اِسْتَر» را بیان می‌ کند‌ که به همسری خشایار

هفت آسمان » تابستان ۱۳۷۸ – شماره ۲ (صفحه ۱۵۱)


شاه درمی آید و دین خود را مخفی می کند. هنگامی که وزیر خشایار او را تحریک می کند که حکم به قتل عام یـهودیان دهـد، استر‌ دین‌ خود را آشکار می کند و پادشاه وزیر را اعدام می کند.

۱۸٫ کتاب ایوب

این کتاب داستان زندگی ایوب و بلایا و مصیبتهایی را که بر او وارد شده، بیان می‌ کند‌. پس از اینکه ایوب هـمه چـیز خود را از دست می دهد، کسانی نزد او می آیند و علت این مصیبتها را گناهکاری ایوب می شمارند. او این را رد‌ می‌ کند‌. وی علت این بلاها را‌ نمی‌ دانـد‌ تـا اینکه خدا بر او ظاهر مـی شـود و عظمت خود را یادآوری می کند. ایوب توبه می کند و خدا نعمتهایی بیش‌ از‌ قبل‌ به او می دهد.

۱۹٫ کتاب مزامیر

کتاب‌ مزامیر‌ یا زبور داود، مجموعه ای از شـعر و سـرود درباره نیایش، پرستش و تـوکل بـر خدا است. این کتاب مشتمل بر‌ ۱۵۰‌ سرود‌ است که حدود نیمی از آن منسوب به حضرت داود‌ و بقیه منسوب به دیگران است.

۲۰٫ کتاب امثال

این کتاب که عمده آن منسوب به حضرت سلیمان اسـت‌، بـر‌ اهمیت‌ دانش تاکید می کند و خداترسی را کلید دانش می شمرد; خوار‌ شمردن‌ حکمت و ادب را حماقت می داند و به جوانان موعظه می کند که نصایح و تعالیم پدر و مادر‌ را‌ بپذیرند‌. این کتاب خردمندانه زیـستن را بـه انسان مـی آموزد.

۲۱٫ کتاب جامعه‌

این‌ کتاب‌ را، که به حضرت سلیمان منسوب است، می توان یک فلسفه بدبینانه قـلمداد کرد‌. نویسنده‌ آن‌ بین ایمان و شک، امید و یأس، لذت و رنج، مفهوم زنـدگی و پوچـی در نـوسان است. او‌ به‌ انسانی که به سوی آینده ای ناشناخته گام برمی دارد، سفارش می کند‌ که‌ از‌ زمان حاضر لذت بـبرد. ‌ ‌نـویسنده این کتاب همه چیز را پوچ می داند، زیرا‌ شر‌ و بدی و، بالاتر از همه، مرگ سـایه خـود را بـر همه چیز افکنده است‌. او‌ در‌ پایان به انسان توصیه می کند که از خدا بترسد و احکام او را پاس دارد‌.

۲۲‌. غـزل غزلهای سلیمان

این کتاب که مجموعه ای از اشعار عاشقانه است‌، به‌ حضرت‌ سلیمان مـنسوب است. هرچند ظاهر ایـن اشـعار اشاره به عشق دنیوی دارد، اما می تواند‌ به‌ عنوان‌ کنایه و مجاز تلقی شود.

هفت آسمان » تابستان ۱۳۷۸ – شماره ۲ (صفحه ۱۵۲)


۲۳٫ کتاب اِشَعْیاء

این کتاب، بیشتر، گناه و پیامدهای‌ آن‌ را به قوم اسرائیل هشدار می دهد و آنان را سرزنش می کـند. همچنین در این کتاب‌ ظهور‌ مسیح و نتایج آن پیشگویی شده است.

۲۴٫ کتاب اِرمیا

ارمیا در این‌ کتاب‌ چگونگی رسیدن خود را به نبوت و این‌ را‌ که‌ مردم زیر بار او نمی روند، توضیح‌ می‌ دهد. او به بـنی اسـرائیل به خاطر گناهانشان هشدار داده و از مجازات بیم‌ می‌ دهد. البته گاهی هم در‌ این‌ کتاب از‌ آینده‌ نیکوی‌ اورشلیم سخن به میان آمده است‌.

۲۵‌. مراثی ارمیا

این کتاب را ارمیای نبی، پس از ویرانی اورشلیم و اسـارت‌ قـوم‌ نوشته و مصایب و گرفتاریهای آنان را بیان‌ می کند و از غم‌ و درد‌ هموطنانش شکوه می کند; اما‌ این‌ بلاها و مصایب را به خاطر گناه قوم می داند.

۲۶٫ کتاب حزقیال نبی‌

حزقیال‌ نبی که بـا بـنی اسرائیل‌ به‌ تبعید‌ رفته است، در‌ بابل‌ قوم را دلداری می‌ دهد‌ و پیشگویی می کند که آنان به زودی به وطن خود باز می گردند. او‌ اختیار‌ و آزادی انسانها را گوشزد می کند‌ و می‌ گوید: اگـر‌ راهـ‌ صـحیح‌ را انتخاب نکنند، باید‌ منتظر عـواقب آن بـاشند.

۲۷٫ کـتاب دانیال نبی

هنگامی که پادشاه بابل به کشور یهودا‌ حمله‌ کرد، دانیال پسر جوانی بود. وی‌ همراه‌ قوم‌ به‌ بابل‌ آورده شـد. در‌ بـابل‌ او بـه دربار نبوکدنصر راه می یابد و خوابهای پادشاه را تعبیر مـی کـند. بخشی از این‌ کتاب‌ به‌ شرح زندگی دانیال و بخشی دیگر به رؤیاهای‌ او‌ درباره‌ آینده‌ و حوادثی‌ که‌ قبل از آمدن ملکوت خـدا رخ مـی دهـد و نیز چگونگی ملکوت خدا اختصاص دارد.

۲۸٫ کتاب هوشع

هوشع در کشور شـمالی، پیش از سقوط آن، زندگی می‌ کرد. پیامها و اندرزهایی که خدا به واسطه این پیامبر به مردم و حاکمان کشور شـمالی (اسـرائیل) فـرستاده است، در این کتاب آمده است. همچنین بخشی از آن به زندگی هوشع اخـتصاص‌ دارد‌.

۲۹٫ کـتاب یوئیل

یوئیل مردم کشور جنوبی (یهودا) را انذار می دهد و به آنها می گوید، خدا بر آنـان بـه خـاطر گناهانشان بلا نازل می کند. او مردم را‌ از‌ روز داوری می ترساند و از آنها می خواهد کـه تـوبه کـنند.

هفت آسمان » تابستان ۱۳۷۸ – شماره ۲ (صفحه ۱۵۳)


۳۰٫ کتاب عاموس

این پیامبر از طرف خدا مأمور به انذار مردم‌ سرزمین‌ شمالی می شـود. در ایـن‌ زمـان‌ مردم اسرائیل به ثروتی رسیده، در گناه و ظلم و فساد غرق شده اند. عاموس آنها را بـه راه راسـت دعوت می کند و از روز داوری‌ می‌ ترساند.

۳۱٫ کتاب عوبدیا‌

این‌ کتاب درباره قوم ادوم کـه از نـسل عـیسو، برادر یعقوب، بودند و با اسرائیل می جنگیدند، سخن می گوید. عوبدیا در این کتاب از نـابودی ادومـی ها به دست خدا خبر‌ می‌ دهد.

۳۲٫ کتاب یونس

در این کتاب خدا بـه یـونس دسـتور می دهد که به سوی نینوا پایتخت کشور آشور برود و مردم آنجا را به سوی خـدا فـرا بخواند. اما‌ چون‌ مردم آن‌ سرزمین دشمن بنی اسرائیل بودند، یونس مـجازات آنـها را از خـدا خواست و آنها را ترک کرد و به‌ سمت دیگری رفت. در راه در دریا ماجراهایی برای وی رخ‌ می‌ دهد‌ کـه مـوجب تـوبه او می شود. او سپس به نینوا برمی گردد و مردم را به خدا دعوت ‌‌مـی‌ کـند.

۳۳٫ کتاب میکاه

این کتاب قبل از اشغال دو کشور شمالی و جنوبی‌ نوشته‌ شده‌ است و در آن، میکاه نبی، بنی اسـرائیل را از گـناه باز می دارد و تخریب هر‌ دو کشور را پیشگویی می کند. او قوم را ترغیب به تـوبه و بـازگشت‌ می کند. همچنین آمدن‌ مسیح‌ را پیشگویی مـی کـند.

۳۴٫ کـتاب ناحوم

در این کتاب از قدرت و مهربانی خدا سـخن رفـته است. و سقوط کشور آشور و نینوا، پایتخت آن، در حالی که در فسق و فجور افتاده، پیشگویی‌ شـده اسـت.

۳۵٫ کتاب حَبَقُّوق

حَبَقُّوق در این کـتاب مـردم را به تـرک گـناه و تـوبه دعوت می کند و از مجازات آنها و حـمله بـابلیها خبر می دهد. او با وجود مشکلات زیاد‌، هیچ‌ گاه از خدا دست بـرنمی دارد و در سـرودی نشان می دهد که در هر حـال اعتمادش به خداست.

۳۶٫ کـتاب صـَفَنْیا

در این کتاب صَفَنْیا قوم را بـیم مـی دهد‌ و می‌ گوید خدا هر قومی را که گناه کند، مجازات می کند. او هـمچنین از شـکوه و عظمت اسرائیل که خدا بـه آن بـاز خـواهد گرداند، سخن مـی گـوید.

هفت آسمان » تابستان ۱۳۷۸ – شماره ۲ (صفحه ۱۵۴)


۳۷٫ کتاب‌ حجّی‌

این کـتاب مـربوط به زمانی است که قوم از اسارت بازگشته و به بازسازی خانه خدا پرداخته اند. چـون در کـار بازسازی سستی پیش می آید حـجّی از طـرف خدا‌ دسـتور‌ مـی‌ آورد کـه کار را به‌ پایان‌ بـرسانند‌.

۳۸٫ کتاب زکریا

زکریای نبی که معاصر حجّی است، در این کتاب مردم را به بازسازی خانه خـدا تـشویق می کند‌. او‌ همچنین‌ از آمدن مسیح مـوعود خـبر مـی دهـد.

۳۹‌. کـتاب‌ ملاکی

ملاکی در زمـانی زنـدگی می کند که خانه خدا بازسازی شده است، ولی کاهنان وظایف خود را در‌ قبال‌ آن‌ انجام نمی دهـند و مـردم بـه گناه افتاده اند. او کاهنان‌ و مردم را انذار مـی کـند و بـه تـوبه دعـوت مـی کند; همچنین از آمدن مسیح موعود خبر می دهد‌.

کتابهای‌ قانونی‌ و غیرقانونی عهد قدیم

گفتیم که یهودیان و مسیحان عهد قدیم را معتبر‌ می‌ دانند، اما در تعداد کتابهای آن اختلاف دارنـد و برخی تعداد کتابهای آن را ۳۹ و برخی ۴۶‌ می‌ دانند‌. ریشه این اختلاف در تفاوت نسخه های عهد قدیم است.

پس از‌ اشغال‌ سرزمین‌ فلسطین در قرن چهارم قبل از میلاد، به دست اسکندر، یهودیان در سراسر امپراتوری‌ پراکنده‌ شـدند‌ و بـه تدریج زبان مادری خود (عبری) را فراموش کردند و به زبان یونانی روآوردند. در‌ قرن‌ سوم قبل از میلاد و در زمان حکومت بطلمیوس فیلادلفوس بر مصر، به امر‌ او‌، یهودیان‌ اسکندریه کتاب عهد قدیم را بـه زبـان یونانی ترجمه کردند. این ترجمه به سبعینیه‌ معروف‌ است; چون گفته می شود که این کتاب را حدود هفتاد نفر ترجمه‌ کرده‌ اند‌.

نـسخه سـبعینیه با متن عبری تفاوتهایی دارد. مـهمترین تـفاوت آنها، این است که هفت کتاب‌ در‌ این نسخه موجود است که متن عبری آن در دست نیست. این‌ کتابها‌ عبارتند‌ از: طوبیت، یهودیت، حکمت سلیمان، حکمت یـشوع بـن سیراخ، باروک، کتاب اول مـکابیان و کـتاب دوم‌ مکابیان‌.

در‌ دو قرن قبل از مسیحیت و یک قرن پس از آن، بسیاری از‌ یهودیان‌، و نیز بعداً مسیحیان، از این نسخه استفاده می کردند، تا اینکه در حدود سال ۱۰۰ م. سران‌ یهود‌ شورایی تشکیل دادند و بر رسمیت ۳۹ کتاب کـه در مـتن عبری بود‌، رأی‌ دادند و اسفار

هفت آسمان » تابستان ۱۳۷۸ – شماره ۲ (صفحه ۱۵۵)


هفتگانه موجود در ترجمه سبعینیه‌ را‌ غیر‌ قانونی اعلام کردند. اما مسیحیان این نسخه‌ را‌ معتبر دانسته، به استفاده از آن ادامه دادند تا اینکه پروتستانها در قرن‌ شانزدهم‌ به مـتن عـبری بازگشتند و ایـن‌ هفت‌ کتاب را‌ غیررسمی‌ اعلام‌ کردند.

بنابراین، یهودیان و پروتستانهای مسیحی متن‌ عبری‌ را قانونی می دانند و کتابهای عهد قـدیم را ۳۹ عدد می شمرند‌ و دو‌ فرقه مسیحی کاتولیک و ارتدکس نسخه سبعینیه‌ را معتبر دانـسته، تـعداد‌ کـتابهای‌ عهد قدیم را ۴۶ می‌ دانند‌.

هفت کتاب موجود در نسخه سبعینیه، اپوکریفا(Apocrypha) به معنای «مخفی و پوشیده» نامیده‌ می‌ شـود. ‌ ‌هـمچنین گاهی از آنها‌ با‌ عنوان‌ «قانون ثانوی» یاد‌ می‌ شود که به معنای‌ اعـتبار‌ درجـه دوم آن اسـت. بخش اپوکریفایی عهدقدیم به فارسی ترجمه نشده است.

ب) عهد جدید‌

بخش‌ دوم کتاب مقدس عهد جـدید است‌ که‌ تنها مسیحیان‌ آن‌ را‌ قبول دارند و یهودیان آن‌ را معتبر نمی دانند. ایـن بخش نیز مشتمل بـر کـتابها و رسالات متنوع و نیز مطالب گوناگونی‌ است‌.

عهد جدید به زبان یونانی نوشته‌ شده‌ است‌ و این‌ در‌ حالی است که‌ حضرت‌ عیسی و حواریون به زبان آرامی، که لهجه ای از زبان عبری است، سخن مـی گفته اند‌. علت‌ این‌ امر، این است که با کشورگشایی اسکندر‌ و ایجاد‌ یک‌ امپراتوری‌ بزرگ‌، زبان‌ و فرهنگ یونانی در بسیاری ازمناطق آن تبلیغ شد و زبان یونانی به عنوان زبان علمی و زبان دوم مورد تـوجه قـرار گرفت، به گونه ای که بسیاری از مردم‌، به خصوص در حوزه دریای مدیترانه، با این زبان آشنایی یافتند. هنگامی که رسولان مسیحی با مردم این مناطق سخن می گفتند و برای آنها مـی نـوشتند، طبیعی بود که از‌ زبان‌ مشترک، یعنی یونانی، استفاده کنند.

نکته ای که درباره عهد جدید باید تذکر داد، این است که مسیحیان معتقدند حضرت عیسی هرگز کتابی نیاورده است و اصلا لازم نـبوده اسـت‌ که‌ کتابی بیاورد; چون پیامبران که واسطه بین خدا و بشرند از طرف خدا پیام و کتاب می آورند. ولی حضرت عیسی خود خداست و عین وحی‌ است‌ و تنها رفتار و گفتار او برای‌ انسانها‌ کـافی اسـت و آن را دیـگران نگاشته اند. پس باید توجه داشـت کـه اعـتقاد مسیحیان با آنچه در فرهنگ و متون اسلامی درباره حضرت عیسی و کتاب‌ او‌ وجود دارد متفاوت است[‌۶]

هفت آسمان » تابستان ۱۳۷۸ – شماره ۲ (صفحه ۱۵۶)


تقسیم‌ بندی عهد جدید

عهد جدید به طـور کـلی بـه چهار بخش تقسیم می شود:

۱٫ زندگی نامه و سـخنان حـضرت عیسی: این بخش مشتمل بر چهار انجیل است که گفته می شود‌ متی‌، مرقس، لوقا و یوحنا آنها را نگاشته انـد (کـلمه انـجیل، یونانی و به معنای مژده است). در واقع این چهار کتاب، سـیره عملی و گفتاری حضرت عیسی هستند که افرادی آن را روایت‌ می‌ کنند. سه‌ انجیل نخست سبکی یکسان دارند و مطالب مـندرج در آنـها هـماهنگ است و با فرهنگ یهودی اختلاف چندانی ندارد‌. در این سه انجیل از الوهـیت حـضرت عیسی(ع) سخنی نیست. انجیل‌ چهارم‌ از‌ نظر مطالب با سه انجیل دیگر متفاوت است و با فرهنگ یـهودی سـازگاری نـدارد و در آن، الوهیت حضرت ‌‌عیسی‌(ع) مطرح شده است. سه انجیل اول، اناجیل همنوا یا هـمدید (Synoptic) نـامیده مـی‌ شوند‌.

۲٫ تبلیغات‌ و مسافرتهای تبلیغی مبلغان مسیحی: در این بخش تنها یک کتاب به نام اعـمال رسـولان وجـود‌ دارد که اقدامات حواریون و دیگر مسیحیان، به خصوص پولس رابیان می کند.

۳٫ نامه‌ ها: حواریون و رسـولان مـسیحی‌ صدر‌ اول، نامه هایی به شهرها و افراد مختلف نگاشته اند که ۲۱ عدد از آنها در مـجموعه عـهد جـدید وجود دارد. سیزده یا چهارده عدد از این نامه ها از پولس و از‌ هفت نامه باقیمانده، سه نامه بـه یـوحنا، دو نامه به پطرس و دو نامه دیگر به یعقوب و یهودا منسوب است.

۴٫ رؤیا و مکاشفه: در ایـن بـخش نـیز تنها یک کتاب وجود دارد که‌ به‌ یوحنا منسوب است و در پایان عهد جدید واقع شده اسـت.

نـگاهی به محتوای کتابهای عهد جدید

عهد جدید مشتمل بر ۲۷ کتاب است کـه عـبارتند از:

۱٫ انـجیل متّی

متی فردی‌ یهودی‌ بود که برای رومیان باج و خراج می گرفت. این شغل نـزد یـهودیان مـذموم بود. وقتی عیسی او را دعوت کرد او پذیرفت و از حواریون او شد. انجیل اول ـ که‌ غالب‌ مـحققان بـرآنند که بین سالهای ۶۵ ـ ۷۰ م. یعنی بیش از سی سال پس از حیات زمینی حضرت عیسی، نوشته شده ـ به این حـواری مـنسوب است. در این انجیل که‌ با‌ سنت‌ یهودی مطابقت دارد و سخنی از‌ الوهیت‌ حضرت‌ عـیسی در آن نـیست، نَسَب، تولد، کودکی، شروع به تبلیغ، مـوعظه هـا، مـعجزات، دستگیری، مصلوب شدن حضرت عیسی(ع) و سرانجام بـرخاستن او‌ از‌ مـیان‌ مردگان، با تفصیل نسبی آمده است.

هفت آسمان » تابستان ۱۳۷۸ – شماره ۲ (صفحه ۱۵۷)


۲٫ انجیل مرقس‌

این‌ انجیل، که کوتاهترین و قـدیمی تـرین اناجیل است و غالباً تاریخ آن را نـیز بـه سالهای ۶۵ ـ ۷۰ م. بـرمی گـردانند، بـه‌ مرقس‌ منسوب‌ است. مرقس از حواریون نـبوده، بـلکه شاگرد خاص پطرس حواری‌ بوده است. گفته می شود که او مطالب ایـن انـجیل را از پطرس نقل می کند. این انـجیل‌ از‌ نظر‌ محتوا و سبک، مـانند انـجیل متی است، با این تـفاوت کـه مختصرتر‌ است‌ و قسمتهایی از زندگی عیسی، مانند تولد و کودکی او را در بر ندارد. پژوهندگان کتاب مـقدس بـرآنند‌ که‌ متی‌ و لوقا از این انـجیل اسـتفاده کـرده اند.

۳٫ انجیل لوقـا

لوقـا پزشکی غیر‌ یهودی‌ بـود‌ کـه پس از حضرت عیسی به دست پولس ایمان آورد و شاگرد و همراه او شد‌. انجیل‌ سوم‌ و نیز کتاب اعمال رسـولان را وی بـرای فردی به نام تئوفیلوس نوشته اسـت. بـا‌ اینکه‌ پولس مـبدع الهـیات عـیسی خدایی است، ولی در دو کتاب مـنسوب به لوقا‌، که‌ شاگرد‌ خاص او بود، هیچ سخنی از الوهیت مسیح نیست و انجیل لوقا از نظر مـطالب‌ و سـبک‌، شبیه دو انجیل قبل است. گفته مـی شـود ایـن انـجیل هـمزمان با انجیل‌ مـتی‌ یـا‌ اندکی پس از آن نوشته شده است.

۴٫ انجیل یوحنا

این انجیل به یوحنا پسر زِبَدی‌ منسوب‌ است. یوحنا یـکی از حـواریون بـود. وی در زمان حیات زمینی حضرت‌ عیسی‌ طفل‌ خـردسالی بـود. در ایـن انـجیل هـم، زنـدگی نامه و سخنان حضرت عیسی آمده است، ولی ویژگی‌ بارز‌ آن‌ مسیح شناسی خاص آن است. در این انجیل، مسیح جنبه الوهی یافته‌ و خدای‌ متجسد گردیده است. غالب محققان امروزی تـاریخ نگارش این انجیل را به پایان قرن اول، یعنی‌ نزدیک‌ به هفتاد سال پس از حضرت عیسی، برمی گردانند.

۵٫ کتاب اعمال رسولان‌

نویسنده‌ این کتاب همان نویسنده انجیل سوم است‌ و این‌ امر‌ از ابتدای کـتاب مـشخص است. پس این‌ کتاب‌ هم به شاگرد خاص پولس، یعنی لوقا، منسوب است. در هشت باب اول‌ این‌ کتاب، فعالیتها و تبلیغات حواریون حضرت‌ عیسی‌، و در رأس‌ همه‌ پطرس‌، مطرح شده است. در باب نهم‌ سـخن‌ از ایـمان آوردن ناگهانی پولس به میان می آید که تا قبل‌ از‌ آن یهودی ای سختگیر و شکنجه گر‌ مسیحیان بود. این کتاب‌ از‌ باب نهم به بعد، بیشتر‌ به‌ مـسافرتها و تـبلیغات پولس می پردازد و از حواریون کمتر سخن مـی گـوید. این کتاب‌ قطعاً‌ پس از انجیل سوم نوشته‌ شده‌ است‌.

هفت آسمان » تابستان ۱۳۷۸ – شماره ۲ (صفحه ۱۵۸)


۶٫ نامه پولس به‌ رومیان‌

در کتاب عهد جدید‌ سیزده‌ یا چهارده نامه به پولس منسوب است که محققان مـی گـویند بین سالهای ۴۵‌ ـ ۶۰‌ م. یعنی قـبل از نـگارش اناجیل، نگاشته‌ شده‌ اند. در‌ همه‌ این‌ نامه ها الهیات خاص‌ پولس، که الهیات عیسی خدایی است، دنبال شده است. نامه اول به مسیحیان روم است‌. در‌ این نامه بر این نکته تأکید‌ می‌ شـود‌ کـه‌ نجات‌، تنها با ایمان‌ به‌ مسیح، حاصل می شود، نه با عمل کردن به شریعت.

۷٫ نامه اول پولس به قرنتیان

در‌ این‌ نامه‌ پولس به سؤالاتی که برای مسیحیان قرنتس‌ پیش‌ آمده‌ پاسخ‌ مـی‌ دهـد‌ و مسائلی از قـبیل اختلافات، فساد اخلاقی در کلیسا، ازدواج و روابط جنسی، نظام کلیسایی و رستاخیز را بیان می کند. او در پایان بر محبت تأکید مـی کند.

۸٫ نامه‌ دوم پولس به قرنتیان

در این نامه پولس بیشتر مشکلاتی را که در راه تبلیغ مـسیحیت بـرای وی پیـش آمده، مطرح می کند. گویا می خواهد مسیحیان قرنتس را دلگرم‌ کند‌.

۹٫ نامه پولس به غلاطیان

در این نامه پولس بـه ‌ ‌مـسیحیان غلاطیه گوشزد می کند که با عمل به شریعت به جایی نمی رسـند، بـلکه بـا ایمان نجات می یابند‌ و آن‌ هدیه ای الهی است. گویا برخی از حواریون و یا فرستادگان آنها بـه غلاطیه رفته و از تعالیمی خلاف گفته های پولس سخن گفته بودند‌.

۱۰‌. نامه پولس به اِفِسُسیان

گـویا‌ بین‌ مسیحیان اِفِسُسُ بـه خـاطر تفاوتهای نژادی و زبانی اختلاف پیدا شده بود. پولس این نامه را از زندان برای حل اختلاف آنها می فرستد.

۱۱‌. نامه‌ پولس به فیلپیان

در‌ این‌ نامه که باز در زندان نوشته شده، پولس به مسیحیان فیلپی گوشزد مـی کند که ایمان به مسیح چه شادیها و سعادتهایی نصیب انسان می کند.

۱۲٫ نامه پولس به کولسیان‌

برای‌ مسیحیان کولسی درباره انسانیت و الوهیت مسیح سؤالی پیش آمده بود. آنها فردی را نزد پولس به زنـدان مـی فرستند. پولس این نامه را می نویسد و بر جنبه الوهیت مسیح تأکید‌ می‌ کند. در‌ ضمن مطالب دیگری هم گوشزد می کند.

۱۳٫ نامه اول پولس به تسالونیکیان

در این نامه، پولس‌ مسیحیان شهر تسالونیکی را به ایـمان و زنـدگی پاکِ همراه با صبر‌ و تحمل‌ دعوت‌ می کند و از آنها می خواهد منتظر ظهور مسیح باشند.

هفت آسمان » تابستان ۱۳۷۸ – شماره ۲ (صفحه ۱۵۹)


۱۴٫ نامه دوم پولس به تسالونیکیان

برخی ‌‌از‌ مسیحیان به بهانه انتظار مسیح دست از کار و زندگی شسته و بـه تـنبلی روی‌ آورده‌ بودند‌. پولس در این نامه واقعیتهای زندگی را به آنها گوشزد می کند.

۱۵٫ نامه اول‌ پولس به تیموتائوس

تیموتائوس شاگرد پولس است که او را به رهبری کلیسای‌ اِفِسُس گماشته بود. در‌ این‌ نامه برای او شـرایط رهـبری خـوب را بیان می کند و از او می خـواهد کـه تـعالیمی را که درباره مسیح و انجیل به او آموخته است، از تحریف و تغییر حفظ کند.

۱۶‌. نامه دوم پولس به تیموتائوس

این نامه را پولس از زندان به عنوان وصیتنامه بـرای شـاگرد خـود تیموتائوس نوشته است و از او می خواهد که در راه مسیحیتی کـه او تـعلیم‌ داده‌ است استقامت کند و زیر بار تعالیم دیگران نرود. پولس مشکلاتی را که در راه تبلیغ و بشارت تحمل کرده است، گوشزد می کـند.

۱۷٫ نـامه پولس بـه تیطُس

تیطس یکی از‌ شاگردان‌ پولس است که او را به رهبری کلیسای کـریت گماشته بود. در این نامه، او وظیفه یک رهبر خوب را بیان می کند و از او می خواهد که مردم‌ آن‌ شهر را از گـناه بـاز دارد.

۱۸٫ نـامه پولس به فلیمون

فلیمون از کسانی است که به دست پولس ایمان آورده است. غـلام او از شـهر کولسی می گریزد‌ و به‌ روم‌ می رود. در آنجا به‌ دست‌ پولس‌ ایمان می آورد. پولس او را به شهر کولسی مـی فـرستد و در ایـن نامه از فیلمون می خواهد که غلام خود‌ را‌ ببخشد‌ و با او مثل برادر رفـتار کـند.

۱۹٫ نـامه‌ به‌ عبرانیان

این نامه خطاب به مسیحیان یهودی الاصلی است که به شریعت یـهودی پایـبند بـودند. نویسنده نامه به آنها‌ می‌ گوید‌: این شریعت و اعمال با آمدن مسیح باطل شـده اسـت و ایمان‌ به مسیح انسان را نجات می دهد. نویسنده این نامه مشخص نیست، امـا از آنـجا کـه مطالب آن‌ شبیه‌ گفته‌ های پولس است، برخی، نویسنده آن را پولس می دانند.

۲۰‌. نامه‌ یعقوب

به گـفته عـهد جدید، یعقوب برادر حضرت عیسی بوده و به مقام اسقفی کلیسای اورشلیم رسیده‌ اسـت‌. در‌ ایـن نـامه او بر خلاف گفته های پولس به مسیحیان گوشزد می‌ کند‌

هفت آسمان » تابستان ۱۳۷۸ – شماره ۲ (صفحه ۱۶۰)


که‌ ایمان تنها کافی نیست و بـاید بـه شریعت هم عمل کنند.

۲۱٫ نامه اول پطرس‌

این‌ نامه‌ به پطرس حواری مـنسوب اسـت; وی مـسیحیان آسیای صغیر را که زیر فشار و شکنجه‌ بودند‌، به صبر و بردباری توصیه می کند و از آنها مـی خـواهد کـه ایمان خود‌ را‌ از‌ دست ندهند.

۲۲٫ نامه دوم پطرس

در این نامه که باز به پطـرس مـنسوب‌ است‌، مسیحیان به صبر و بردباری دعوت شده اند و حقایقی درباره ایمان مسیحی به آنها‌ گوشزد‌ شـده‌ اسـت.

۲۳٫ نامه اول یوحنا

در این نامه که به یوحنا، نویسنده انجیل چهارم، منسوب‌ اسـت‌، نـویسنده مطالبی شبیه گفته های پولس بیان می کـند و نـیز خـطر کسانی‌ را‌ گوشزد‌ می کند که مطالبی خـلاف مـسیح شناسی پولس تعلیم می دهند.

۲۴٫ نامه دوم یوحنا‌

این‌ نامه‌ ظاهراً خطاب به یک زن مـسیحی صـاحب مقام نوشته شده است و از‌ او‌ مـی خـواهد که مـحبت و اطـاعت را فـراموش نکند و تعالیم غلط را نپذیرد. ولی از آنجا کـه‌ ایـن‌ زن شناخته شده نیست، برخی احتمال می دهند که «بانوی گرامی»، کنایه‌ از‌ کـلیسای مـسیح باشد.

۲۵٫ نامه سوم یوحنا‌

در‌ این‌ نـامه، که خطاب به یـکی از رهـبران‌ کلیسا‌ به نام غایوس نـوشته شـده، دستوراتی درباره تشویق خادمان واقعی و توبیخ مخالفان داده‌ شده‌ است.

۲۶٫ نامه یهودا

در‌ ایـن‌ نـامه نویسنده‌ خطر‌ معلمان‌ دروغین و مـرتد را گـوشزد مـی کند‌ و مردم‌ را از آنـها بـرحذر می دارد.

۲۷٫ مکاشفه یوحنا

ایـن کـتاب که‌ به‌ یوحنا، نویسنده انجیل چهارم، منسوب است‌، کتابی است رمزی و سری‌ که‌ حـوادث آیـنده را پیشگویی می‌ کند‌ و بنابراین نباید ظـاهر آن را مـعیار قرار داد. ایـن کـتاب در زمـانی نوشته‌ شده‌ که مـسیحیان سخت تحت فشار‌ و شکنجه‌ بوده‌ اند.

کتابهای قانونی‌ و غیر‌ قانونی عهد جدید

علاوه‌ بر‌ مـجموعه کـتابهای عهد جدید، اناجیل، رساله ها، اعـمال و مـکاشفات دیـگری نـیز

هفت آسمان » تابستان ۱۳۷۸ – شماره ۲ (صفحه ۱۶۱)


وجـود داشته اند‌. تـعداد‌ انـدکی از این نوشته ها سالم‌ باقی‌ مانده و از‌ بقیه‌ یا‌ پاره هایی باقی مانده‌ است و یا تنها نام آنـها در کـتابهای دیـگر به چشم می خورد. این مجموعه، کـه‌ اپوکـریفای‌ عـهد جـدید خـوانده مـی شود، در‌ دو‌ قرن‌ اول‌ نگاشته‌ شده اند. از‌ آیه‌ اول انجیل لوقا برمی آید که افرادی که به نوشتن انجیل دست زده اند، بسیار زیاد‌ بوده‌ اند‌:

«از آن جهت که بسیاری دست خـود‌ را‌ دراز‌ کردند‌ به‌ سوی‌ تألیف حکایت آن اموری که نزد ما به اتمام رسید چنان که آنانی که از ابتدا نظارگان و خادمان کلام بودند به ما رسانیدند، من نیز مصلحت چنان‌ دیدم کـه هـمه را من البدایه به تدقیق در پی رفته به تو بنویسم ای تیوفلس عزیز (لوقا، ۱ : ۱٫۴) ».

اما بین سالهای ۱۵۰ ـ ۲۰۰ م. کلیسای اکثریت مسیحی، از میان کتابهای موجود‌، تنها‌ این ۲۷ عدد را رسمی و قانونی اعلام کرده و بقیه را بـی اعـتبار دانسته است.

مسیحیان معتقدند پدران صدر اول کلیسا با تأیید روح القدس اینان را برگزیده اند، همان‌ طور‌ که معتقدند نویسندگانْ این مجموعه را با تأیید روح القدس نـگاشته انـد.

این نکته قابل ذکر اسـت کـه آنچه به انجیل برنابا معروف‌ است‌، نزد مسیحیان حتی اعتبار اپوکریفایی‌ نیز‌ ندارد و آنان جعلی و ساختگی بودن آن را قطعی می دانند. دانشمندان مسیحی می گـویند، قـدیمی ترین نسخه این کـتاب بـه قرن شانزدهم برمی گردد‌ که‌ بسیار متأخر است و می‌ افزایند‌ که متن آن را نیز یک مسیحی تازه مسلمان نگاشته است.

در پایان ذکر دو نکته مناسب به نظر می رسد:

۱٫ شیوه ارجاع بـه کـتاب مقدس

شیوه ارجاع به کتاب‌ مقدس‌ هم، مانند قرآن، با ارجاع به کتابهای معمولی متفاوت است; چرا که این کتاب چاپها و نسخ فراوان و متعددی دارد و نمی توان با ذکر شماره صـفحه بـه آن ارجاع داد. بـه‌ همین‌ دلیل برای‌ ارجاع به این مجموعه، از شماره های بابها و آیه ها استفاده می شود; برای مـثال برای ارجاع‌ به آیه دوم از باب پانزدهم سفر پیدایش می نویسم: سـفر‌ پیـدایش‌، ۲ : ۱۵‌. تـنها کتاب مزامیر عنوان باب ندارد و به جای آن مزمور به کار رفته است، ولی باز شیوه ‌‌ارجاع‌ به هـمان ‌ ‌صـورت است. گفته می شود «مزامیر، ۳ : ۱۲» و مقصود «مزامیر، مزمور سوم‌، آیه‌ ۱۲‌» است.

۲٫ ترجمه هـای کـتاب مـقدس

از کتاب مقدس و یا قسمتهایی از آن، ترجمه های مختلفی‌ در زبان فارسی وجود دارد. یکی از این ترجمه ها تـرجمه ای قدیمی‌ است که بخش عهد‌ قدیم‌ آن را فردی به نام ویلیام

هفت آسمان » تابستان ۱۳۷۸ – شماره ۲ (صفحه ۱۶۲)


گلن و به کـمک فاضل خان همدانی و بـرخی دیـگر، ترجمه کرده است. بخش عهد جدید آن را نیز هنری مارتین ترجمه کرده است. بخش عهد قدیم‌ این ترجمه در سال ۱۸۵۶ و عهد جدید آن در سال ۱۸۷۶ به چاپ رسیده است. ترجمه این کتاب بسیار سنگین اسـت.

ترجمه دیگر این کتاب به وسیله «انجمن پخش کتب مقدسه‌» صورت‌ گرفته است. با اینکه این ترجمه نیز قدیمی است و چندان روان نیست، ولی معتبرترین ترجمه به زبان فارسی است. ترجمه دیگر، تـحت عـنوان «ترجمه تفسیری» در دست است که هرچند‌ روان‌ و به قلم امروزی است، ولی چون تفسیری است، برای استناد اعتبار ندارد. ترجمه های دیگری هم از قسمتهای مختلف کتاب مقدس مخصوصاً عهد جدید و انـاجیل در دسـت است، از‌ قبیل‌ ترجمه عهد جدید از انتشارات انجمن کتاب مقدس و نیز ترجمه اناجیل اربعه به وسیله میرمحمدباقر بن اسماعیل حسینی خاتون آبادی. این ترجمه ها نیز با اینکه ممکن اسـت از‌ دقـت‌ نظر‌ برخوردار باشد، اعتبار ترجمه انجمن‌ پخش‌ کتب‌ مقدسه را ندارند. از این رو، در نوشته های تحقیقی، معمولا به ترجمه انجمن پخش کتب مقدسه ارجاع داده می شود‌.

کتابنامه‌:

۱٫ کتاب‌ مقدس، انجمن پخـش کـتب مـقدسه.

۲٫ ترجمه تفسیری کتاب‌ مقدس‌.

۳٫ آشـتیانی، جـلال الدیـن، تحقیقی در دین یهود، نشر نگارش، ۱۳۶۸٫

۴٫ توفیقی، حسین، نگاهی به ادیان زنده جهان، مرکز مدیریت‌ حوزه‌ های‌ علمیه خواهران، ۱۳۷۷٫

۵٫ ساموئل، شولتز، عـهد عـتیق سـخن می گوید‌، ترجمه مهرداد فاتحی، شورای کلیساهای جـماعت ربـانی، آموزشگاه کتاب مقدس.

۶٫ سی. تنی، مریل، معرفی عهد جدید، ترجمه ط. میکائیلیان‌، انتشارات‌ حیات‌ ابدی، ۱۳۶۲٫

۷٫ فیلسون، فلوید، کلید عهد جـدید، تـرجمه مـسعود رجب نیا‌، انتشارات‌ نورجهان، ۱۳۳۳٫

۸٫ میشل، توماس، کلام مسیحی، ترجمه حـسین توفیقی، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، ۱۳۷۷٫

[۱]. مسیحیان‌ با‌ اینکه‌ زمان عهد قدیم و شریعت را با آمدن مسیح پایان یـافته مـی دانـند‌، ولی‌ کتاب‌ عهد قدیم را معتبر و مقدس می شمارند و از نکات دیگری کـه در ایـن کتاب‌ آمده‌ استفاده‌ می کنند. در حقیقت، برخورد مسیحیان با احکام موجود در عهد قدیم، مانند برخوردی‌ اسـت‌ کـه در اسـلام با احکام نسخ شده می شود.

[۲]. دو زبان عبری و کلدانی‌ از‌ زبانهای‌ سامی و هـم خـانواده بـا عربی اند.

[۳]. ر.ک: بخش هشتم کتاب THE CHIEF WORKS OF BENEDICT‌ DE‌ SPINOZA. ترجمه این بخش در شماره اول فصل نامه هفت آسمان چـاپ شـده‌ اسـت‌.

[۴]. به‌ گفته عهد قدیم، خدا ده فرمان مهم را به حضرت موسی وحی کرده است تـا‌ ویـ‌ آنها را به بنی اسرائیل ابلاغ کند. این دستورات که مشتمل بر‌ اصول‌ اعـتقادی‌، احـکام فـقهی و امور اخلاقی است، در سفر خروج (باب بیستم) و سفر تثنیه (باب پنجم) به‌ طور‌ کـامل‌ آمـده است.

[۵]. سبط که جمع آن اسباط است، به معنای فرزندزاده و نواده‌ است‌. در بنی اسـرائیل دوازده طـایفه وجـود داشت، که هر یک به یکی از فرزندان یا نوادگان‌ حضرت‌ یعقوب منسوب بودند. از دوازده پسر حـضرت یـعقوب، فرزندان لاوی وظیفه کهانت‌ قوم‌ را بر عهده داشتند و در میان قوم‌ بنی‌ اسرائیل‌ پراکـنده بـودند. گـرچه اسباط بنی اسرائیل، همانند‌ تعداد‌ فرزندان یعقوب دوازده نفر هستند، اما سبط لاوی جزء این اسباط شـمرده نـمی‌ شـود‌. از طرفی نام یوسف، پسر‌ دیگر‌ یعقوب نیز‌ بین‌ اسباط‌ نیست، اما دو سـبط از دوازدهـ‌ سبط‌، به نام فرزندان اویند. بنابراین اسباط بنی اسرائیل، بدون احتساب سبط لاوی‌، دوازده‌ تن هـستند.

[۶]. البـته بین محققان در‌ این باره که اناجیل‌ موجود‌ از چه منبعی استفاده کرده‌ انـد‌ اخـتلاف است. برای مثال برخی از آنان یک مـنبع فـرضی بـا علامت اختصاری‌ Q (مخفف‌ کلمه آلمانی Quelle) به مـعنای‌ مـنبع‌ را‌ مطرح کنند و می‌ گویند‌ برخی از اناجیل باید‌ از‌ این منبع استفاده کرده باشند.

شبکه بین المللی مطالعات ادیان

اینفورس (شبکه بین المللی مطالعات ادیان)،‌ بخشی از یک مجموعه فعالیت های فرهنگی است که توسط یک گروه جهادی مجازی انجام می شود. این گروه  بدون مرز، متشکل از اساتید، طلاب، دانشجویان و کلیه داوطلبان باایمان و دغدغه مندی است که علاقمند به فعالیت علمی جهادی در عرصه جنگ نرم هستند. شما هم می توانید یکی از اعضای این گروه باشید(اینجا کلیک کنید). فعالیت های سایت زیر نظر سید محمد رضا طباطبایی، مدرس ادیان و کارشناس صدا و سیماست. موضوعات سایت نیز در زمینه سیر مطالعاتی با رویکرد تقویت بنیه های اعتقادی و پاسخ به شبهات است.

0 0 رای ها
شما هم امتیاز بدهید..
اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظر
بازخورد (Feedback) های اینلاین
View all comments
دکمه بازگشت به بالا
0
افکار شما را دوست دارم، لطفا نظر دهیدx
()
x