کتاب وحی و نبوت در نه قسمت به تبیین این اصل اعتقادی مسلمانان می پردازد. استاد مطهری در آغاز کتاب ارتباط نبوت را با خداشناسی توضیح می دهد. اعتقاد به اصل نبوت از اصل هدایت عامه ناشی می شود. «خداوند متعال به حکم اینکه واجب الوجود بالذات
است و واجب الوجود بالذات، واجب من جمیع جهات است، فیّاض علی الاطلاق است و به هر نوعی از انواع موجودات در حدی که برای آن موجود ممکن و شایسته است، تفضل و عنایت دارد و موجودات را در مسیر کمالشان هدایت می کند. » اصل هدایت منحصر به
انسان نیست اما عالی ترین درجه هدایت و وحی مربوط به سلسله پیامبران است.
استاد مطهری در قسمت بعد اختصاصات پیامبران را توضیح می دهد که عبارت اند از:
– اعجاز
– عصمت
– رهبری
– خلوص نیت
– سازندگی
– درگیری و مبارزه
استاد در کنار معرفی اختصاصات و امتیازات پیامبران این نکته را نیز یادآور می شود که «پیامبران با همه جنبه های خرق العاده ای که دارند… از جنس بشرند، یعنی همه لوازم بشریت را دارند: مانند دیگران می خورد،می خوابند، راه می-روند، تولید مثل می کنند و
بالاخره می میرند، همه نیازهایی که لازمه بشریت است در آنها هست. پیامبران مانند دیگران مکلف و موظفند. » استاد این نکته را نیز بیان می کند که همه پیامبران نیز در یک سطح نبوده اند، برخی پیامبران «اولی العزم » و صاحب شریعت هستند و برخی دیگر از
خود شریعت و قوانینی نداشته اند بلکه مأمور به تبلیغ شریعت زمان خود بوده اند.
قسمت بعدی کتاب به نقش تاریخی پیامبران می پردازد. تعلیم و تربیت، استوار ساختن میثاق ها و پیمان ها، آزادی از اسارت های اجتماعی جزء مهم ترین سرفصل های نقش تاریخی پیامبران محسوب می گردد.
استاد مطهری در تبیین هدف نبوت ها و بعثت ها، اینکه پیامبران دو هدف مستقل و هم عرض یعنی توحید نظری و توحید عملی فردی و نیز توحید اجتماعی داشته اند را رد می کند چرا که با اصل توحید سازگار نیست. همچنانکه هدف پیامبران را تنها رسیدن به
توحید اجتماعی و سعادت دنیوی دانستن یک نوع ماده پرستی می داند. به اعتقاد استاد مطهری «غایت انسان و کمال انسان، بلکه غایت و کمال هر موجودی، در حرکت به سمت خدا خلاصه می شود و بس » اما «ارزش های اجتماعی و اخلاقی با اینکه مقدمه و
وسیله وصول به ارزش اصیل و یگانه انسان یعنی خداشناسی و خدا پرستی هستند، فاقد ارزش ذاتی نیستند. »
موضوع بعدی که استاد مطرح می کند تبیین این آموزه قرآنی است که «دین خدا از آدم تا خاتم یکی است… اصول مکتب انبیاء که «دین » نامیده می شود یکی بوده است. » استاد می نویسد: « پیامبران یک رشته واحدی را تشکیل می-دهند و پیامبران پیشین
مبشّر پیامبران پسین بوده اند و پسینیان مؤید و مصدق پیشینیان بوده اند. »
استاد در تبیین موضوع ختم نبوت، از یکسو علل تجدید نبوت ها را بیان می کند و از سوی دیگر به نشانه های بلوغ و رشد فکری اجتماعی بشر اشاره می کند که در نهایت نیاز به ارسال پیامبر جدید را منتفی ساخته است. استاد در این زمینه تأکید می کند که ختم
نبوت به معنای رفع نیاز به دین نیست بلکه تنها رفع نیاز به پیامبر جدید است.
قسمت بعدی به معرفی معجزه ختمیّه می پردازد. از نوع کتاب بودن و نیز جاویدان و باقی بودن دو ویژگی اصلی قرآن است که استاد درباره آن توضیح می دهد. استاد در این قسمت به عدم انحصار معجزات پیامبر به قرآن کریم و ارزش کاربرد اعجاز و جهت هدایت پیامبر
نیز می پردازد.
استاد مطهری در ادامه با تفصیل بیشتری ویژگی های درونی و محتوایی قرآن را برمی شمارد. جنبه های اعجاز قرآن، الفاظ قرآن، معانی قرآن، موضوعات قرآنی، گستردگی معانی، خدا در قرآن و پیوند انسان با خدا در قرآن، قرآن و دیگر کتاب های آسمانی و قصص
قرآنی موضوعاتی است که در این قسمت استاد به آن پرداخته است.
موضوع مهم دیگری که در کتاب ختم نبوت آمده است، معرفی مشخصات اسلام و ارائه تصویری منظم و نسبتاً جامع از اسلام است. استاد قبل از معرفی مشخصات اسلام در توضیح این قسمت می نویسد:
«هر یک از این مشخصات معیاری است برای شناخت اسلام. با این معیارها و مقیاس ها – که هر کدام یک «اصل» از اصول تعلیمات اسلامی است – می توان سیمایی ولو مبهم، از اسلام به دست آورد، و هم می توان با این معیارها تشخیص داد که فلان تعلیم از
اسلام هست یا نیست. ما مدعی نیستیم که بتوانیم همه معیارها را در اینجاردآوریم، ولی سعی می کنیم حتی الامکان صورت جامعی از آنها ارائه دهیم. »
مطالب این قسمت یعنی مشخصات اسلام در سه بخش تنظیم شده است. از نظر شناخت، از نظر جهان بینی و از نظر ایدئولوژی.
قسمت آخر کتاب به معرفی پیامبر اکرم اختصاص دارد. استاد در این قسمت برخی ویژگی های اخلاقی و رفتاری پیامبر اکرم صلوات الله علیه را یادآور می شود.
دانلود فایل pdf
حجم فایل: ۲٫۰۸MB
دانلود نسخه موبایل
حجم فایل: ۹MB
.
