روش فهم حدیث در وسائل الشیعه
تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشّریعه، تألیف شیخ حرّ عاملی، دایره المعارفی از روایات فقهی شیعه است که از زمان نگارش مورد توجه فقها و حدیثپژوهان بوده است. مؤلف در این کتاب با گردآوری روایات هممضمون، راه فهم سنت معصومان(ع) را به عنوان یکی از اساسیترین منابع و متون دینی اسلام فراهم کرده است. شیخ حر پس از اثبات صحت صدور روایت از معصوم(ع) و حجیت آن، با بهرهمندی از منابع مختلف حدیثی و نسخههای متعدد از هر منبع و اشاره به سهو راوی و کاتب حدیث، امکان شناخت حدیث را فراهم آورده است؛ همچنین با تبیین معنای واژگان و اصطلاحات دشوار و اشاره به معانی لغوی و اصطلاحی، فهم متن روایت را تسهیل کرده است. ضمن اینکه توجه به تقطیعهای صورت گرفته در این کتاب نیز به عنوان یک پیشفرض در شناخت حدیث و در نتیجه فهم صحیح آن حائز اهمیت است. شیخ با دقت در قراین لفظی و غیر لفظی، زمینه را برای فرا رفتن از معنای ظاهری روایات و رسیدن به مقصود اصلی معصوم(ع) مهیا کرده است. وی با توجه به قراین غیر لفظی، مجازها و کنایههای موجود در کلام معصوم(ع) را آشکار کرده و به کمک قراین لفظی منفصل که همان روایات هممضمون با روایت اصلیاند، به تبیین رابطه تخصیص، تبیین و تقیید میان احادیث اشاره کرده است، ضمن اینکه از دلالتهای غیر ظاهری صیغههای امر و نهی نیز غافل نمانده و استحباب و کراهت را از معانی غیر ظاهری آنها دانسته است.
فتاحیزاده فتحیه، افشاری نجیمه. روش فهم حدیث در وسائل الشیعه. حدیث پژوهی. ۱۳۸۹; ۰ (۴) :۶۷-۹۸