رؤیا از منظر ملاصدرا و روانکاوی فروید (۱۲ ص)

رؤیا از منظر ملاصدرا و روانکاوی فروید

جلال پیکانی
دوفصلنامه علمی – پژوهشی حکمت صدرایی، سال چهارم، شماره دوم، بهار و تابستان ۱۳۹۵، ص ۱۹ ـ ۳۰

دانلود مقاله به فرمت pdf

چکیده

زیگموند فروید رؤیا را محصول امیال سرکوب‌شده انسان می‌داند که تا ضمیر ناخودآگاه پس رانده شده‌اند، ولی در رؤیا مجال ظهور پیدا می‌کنند. در جهان اسلام، فلاسفه اسلامی، از جمله ملاصدرا، نیز کم‌وبیش به رؤیا پرداخته و درباره آن بحث کرده‌اند. هر چند نگاه فروید به رؤیا با نگاه ملاصدرا تفاوت بسیار دارد، برخی تشابهات میان دیدگاه این دو متفکر قابل ردیابی است. در این مقاله نشان داده شده است که فروید و ملاصدرا از این حیث که معتقدند رؤیا امری است واجد اهمیت فراوان و معرفت‌بخش، که با ضعف حواس قوت می‌گیرد و با درجه عقلانیت شخص نسبت مستقیم دارد، اتفاق نظر دارند، اما در تبیین نسبت میان رؤیا و مرگ، رؤیا و روح، رؤیا و غیب و نهایتاً وجود احلام دو نگرش متضاد اتخاذ می‌کنند.

کلیدواژگان
رؤیا؛ ملاصدرا؛ فروید؛ غیب؛ ناخودآگاه