عوامل پنهان خطا در تضعیفات رجالی

تضعیفات رجالی، پرحاشیه‌ترین بخش علم رجال است. جارحان فقط در پاره‌ای از موارد به عوامل تضعیف راویان اشاره کرده‌اند. توجه به رفتار عملی اصحاب در برخورد با این دستۀ متهم به ضعف و از دیگر سو، توجه به اختلاف فراوان رجالیان با یکدیگر، سرآغاز تشکیک و ایجاد سؤالی در این زمینه است. آیا به راستی تمامی این تضعیفات صحیح و مطابق واقع‌اند یا برخی عوامل پنهان، رجالیان را به اشتباه انداخته است. بررسی تاریخ حدیث شیعه نشان می‌دهد، سلسله عواملی همراه هم یا به تنهایی سبب می‌شد رجالیان در مورد فردی به اشتباه بیفتند. این نکته از متن کتب رجالی و گزارشات ایشان قابل استنباط و اثبات است. نتیجۀ این اشتباه از تشکیک و خرده‌گیری تا شدیدترین تضعیفات متغیّر بود. در این صورت، استادان و شاگردان وی نیز مورد سؤال واقع شده و در نتیجۀ این اشتباه، کوله‌بار حدیثی همگی ایشان مورد تشکیک واقع می‌شد. با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله سعی می‌شود با معرفی این عوامل و نمونه‌های عملی آن، اعتماد کلی و قطعی بر تضعیفات مورد تشکیک واقع شود و رویکردی برای مطالعه بیشتر این تضعیفات فراهم گردد.

واژه‌های کلیدی: رجال‌شناسی، وثاقت و ضعف، تضعیفات، جرح.
URL: http://s-hadith.kashanu.ac.ir/article-1-224-fa.html