تجربه‏ های شبه عرفانی و داروهای روان‏گردان از منظر روان‏شناختی

چکیده

با تحقیق در باب داروهای فعال‏ساز روانی، علائق عرفانی به تجربه‏ ی عرفانی گسترش یافته است. اعتقاد عمومی این بوده که چنین داروهایی برآورنده‏ی احوال عرفانی یا حالات اسکیزوفرنیک‏اند. گرچه میان این دو گونه حالت، شباهت‏های فیزیولوژیک یا پدیدارشناختی وجود دارد، ولی کارهای اخیر تفاوت‏هایی را نشان داده است. علاوه بر مراقبه و هیپنوتیسم، از داروها نیز می‏توان برای تغییر حالت هشیاری استفاده کرد. از روزگاران کهن، مردم از داروها برای تحریک شدن یا آرامش یافتن، خوابیدن یا بیدارماندن، وحدت بخشیدن به ادراک‏های عادی و یا برای ایجاد توهم استفاده کرده‏اند. واژه‏ی «دارو» در اشاره به هر ماده (به جز غذا) که به ظور شیمیایی کارکرد ارگانیسم را تغییردهد، به کار می‏رود. داروهایی که بر رفتار، هشیاری، و یا خلق‏ وخو تأثیر می‏گذارند «روان گردان» نامیده می‏شوند. اعم از داروهای غیرمجاز “خیابانی” از قبیل هرویین و ماری‏جوانآ و داروهای مجاز مانند آرام بخش‏ها و داروهای محرک، و همچنین داروهای آشنا از قبیل الکل، نیکوتین، و کافئین که در زمره‏ی این دسته از داروها به حساب می‏آیند.

واژگان کلیدی داروهای روان گردان، تجارب شبه عرفانی، مراقبه و خلسه

فصلنامه-مطالعات-معنوی/شماره-سوم-فصل-نامه-مطالعات-معنوی/تجربه