مطالعات متفرقه (خارج از سیر مطالعاتی)
بررسی تطبیقی دیالکتیک ایمان و فهم در هرمنوتیک مولانا وآگوستین بر اساس آموزۀ «ایمان می آورم تا بفهمم »
مقاله ۳، دوره ۴۲، شماره ۱، تابستان و پاییز ۱۳۹۳، صفحه ۳۹-۵۹ | |
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | |
نویسندگان | |
منوچهر اکبری۱ ؛ علی اکبر رضادوست ۲ | |
۱استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران | |
۲دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران | |
چکیده | |
آدمی بهعنوان موجودی فهیم، مدام با موضوع فهم سر و کار دارد و هر کُنش و واکنشش همراه با فهم است. این همارهگی و اهمیّتِ فهم، باعث شده که اندیشمندان، از دیر باز در پی شناختِ ساختار و راههای نیل به فهمِ درست باشند. آگوستین بهعنوان یک قدّیسِ اثرگذار مسیحی در طلیعۀ قرونوسطی و مولانا بهعنوان عارف و اندیشمندِ مسلمانِ اواخرِ این دوران، چنیناند. یکی از قواعدِ هرمنوتیکِ ایشان اعتقاد به تأثیرِ عواملِ وجودی در فهم است؛ این دو اندیشمندِ زمانۀ اتحادِ عاقل و معقول، ظروف مرتبطۀ حیطۀ فهم را جدای از حیطههای عاطفی و ارادی نمیدانند. پرچمِ این اندیشۀ مشترک، مزیّن است به آموزۀ آگوستینیِ «ایمان میآورم تا بفهمم» که با «ایمآنهمان تمییز و ادراک استِ» مولانا، همنوایی دارد. در تأیید این آموزه، نخست به بنیانهای مشترکِ فلسفیِ آن میپردازیم، سپس به دیدگاه مولانا مبنی بر لزوم همسنخی شناسنده با موضوع فهم. نهایتاً برآنیم که تفاوتِ فهم یا بدفهمیِ گهگاه این آموزه، محصولِ عواملی چون اختلافِ منظر و ندیدنِ مراتبِ ایمان و فهم در دو شکلِ دروندینی و بروندینی آن است. بنابراین ضمن معرّفیِ سه مرتبۀ ایمان و دو ساحتِ فهم، با دیالکتیکی دانستنِ رابطۀ آن دو، به تبیین و رفعِ این بدفهمیها میپردازیم. | |
کلیدواژه ها | |
فهم؛ ایمان؛ هرمنوتیک؛ آگوستین؛ مولانا؛ عوامل غیرمعرفتی؛ دیالکتیک https://jop.ut.ac.ir/article_51916_dee9666cc5d7a4d0b1313fd17dc8d464.pdf |