مطالعات متفرقه (خارج از سیر مطالعاتی)

اجتهاد در تفسیر بخاری با تأثیرپذیری فراوانش از ابوعبیده

دانشیار دانشگاه کاشان
چکیده:   (۴۲۱۸ مشاهده)
کتاب صحیح بخاری از کتاب‌های پایه و مورد رجوع مسلمانان است که روایات تفسیری در بخشی از آن گردآوری و «کتاب التفسیر» نامیده شده است. با آنکه از یک کتاب حدیثی صرف و نگارش یافته در سده‌های نخستین، نباید چشم‌داشتی جز رویکردی ویژه به حدیث مسند داشت، بخش کتاب التفسیر آن، جلوه‌گاه گونه‌ای از تفسیر عقلی (ادبی‌ـ بلاغی) و نه کاملاً اثری است. بریدن سند روایات، بهره‌گیری فراوان از سخنِ مفسران مجتهد، گردآوری روایات تفسیری در یک جا و نام‌گذاری آن‌ها و برگزیدن روایات سره از دیگر روایات، مواردی است که اجتهاد در این تفسیر را پررنگ‌تر می‌سازد. بخاری در این تفسیر، ذیل تفسیر واژگان و مفردات قرآنی، نام مفسر آن را نیز یاد می‌کند اما گاهی از مفسر آن‌ها نامی نمی‌برد که گمان می‌رود تفسیر از خود ایشان باشد، در حالی که چند سده بعد شارحانِ صحیح بخاری، بیشتر آن‌ها را به ابوعبیده معمر بن مثنی تیمی نسبت داده‌اند؛ از این رو، هنگام جست‌وجو از انگیزه و چرایی یاد نکردن نام ابوعبیده، دو علت اصلی شایستۀ یاد کردن و درنگ است: یکی رفتار بر اساسِ شیوه متقدمان در نام نبردن از صاحب مطالب و دیگری جلوگیری از افزایش حجم این تفسیر.
واژه‌های کلیدی: کتاب التفسیر، تفسیر روایی، تفسیر اجتهادی، تفسیر ادبی، ابوعبیده.
Rastegār P, Poorbarāt A. A Study of Ijtihad in the Interpretation of Tafsir al-Bukhāri, and its Strong Effect from Abu Obeida. hadith studies. 2013; 0 (9) :173-196
URL: http://s-hadith.kashanu.ac.ir/article-1-152-fa.html

شبکه بین المللی مطالعات ادیان

اینفورس (شبکه بین المللی مطالعات ادیان)،‌ بخشی از یک مجموعه فعالیت های فرهنگی است که توسط یک گروه جهادی مجازی انجام می شود. این گروه  بدون مرز، متشکل از اساتید، طلاب، دانشجویان و کلیه داوطلبان باایمان و دغدغه مندی است که علاقمند به فعالیت علمی جهادی در عرصه جنگ نرم هستند. شما هم می توانید یکی از اعضای این گروه باشید(اینجا کلیک کنید). فعالیت های سایت زیر نظر سید محمد رضا طباطبایی، مدرس ادیان و کارشناس صدا و سیماست. موضوعات سایت نیز در زمینه سیر مطالعاتی با رویکرد تقویت بنیه های اعتقادی و پاسخ به شبهات است.

0 0 رای ها
شما هم امتیاز بدهید..
اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظر
بازخورد (Feedback) های اینلاین
View all comments
دکمه بازگشت به بالا
0
افکار شما را دوست دارم، لطفا نظر دهیدx
()
x