مطالعات متفرقه (خارج از سیر مطالعاتی)

امام جواد سلام الله علیه در بینش اهل سنت

امام جواد سلام الله علیه در بینش اهل سنت
 

 

اشعه های خورشید در دهمین روز از ماه رجب سال یک صد و نود و پنج بر آسمان مدینه تابیده بود و مژده رسیدن با برکت ترین مولود در اسلام را نوید داد. پدر ایشان، حضرت علی بن موسی الرضا سلام الله علیه و مادر گرامی و فاضله ایشان به نام خَیزُرَان سلام الله علیها نام داشت. ایشان بعد از عمر چهل و هفت ساله پدرش به عرصه هستی پا نهاده و زعم و گمان منکرین امامت بعد از امام رضا علیه السلام را باطل ساخت، مدت هفده سال نیز سکان هدایت عالم را بر عهده گرفت. سر انجام آن امام همام در سن بیست و پنج سالگی در سال دویست و بیست هجری قمری در شهر کاظمین به شهادت رسید و در کنار جد غریبش حضرت موسی بن جعفر علیهماالسلام به خاک سپرده شد.

در زمان آن امام عزیز مناظرات علمی در فضای جامعه رایج بود و با شهادت امام رضا علیه السلام ، مباحثات بین مذهبی مطرح در دوره‌ی پدر بزرگوارشان به یکباره به ایشان منتقل شد که این خود، به وجود آمدن وضعیتی ویژه را برای آن حضرت به دنبال داشت به گونه ای که ایشان را از دیگر ائمه علیهم‌السلام متمایز می‌ساخت. علی رغم سن کم ایشان، تسلط در مناظرات علمی و قدرت پاسخگویی آن امام سبب شد که حتی نظر علمای اهل سنت را به خود جلب نماید و نه تنها در آن عصر بلکه در طول تاریخ آنان را وادار به بیان فضایل و مناقب آن امام بزرگوار نماید. در نوشته­ی پیش روی شما، به برخی از نظرات علمای اهل تسنن پیرامون شخصیت ملکوتی و روحانی جواد الائمه سلام الله علیه می پردازیم:

۱٫جاحظ (متوفای ۲۵۰ هـ):

جاحظ از علمای قرن سوم، در پاسخ به افتخار بنی امیه و رد بر آنان، نام ده نفر از ائمه از جمله امام جواد سلام الله علیهم را ذکر می کند و آنان را این گونه می ستاید:

ومن الذی یعد من قریش ما یعده الطالبیون عشره فی نسق ؛ کل واحدٍ منهم : عالمٌ ، زاهدٌ ، ناسکٌ ، شجاعٌ ، جوادٌ ، طاهرٌ ، زاکٍ ، فمنهم خلفاء ، ومنهم مرشحون : ابن ابن ابن ابن ، هکذا إلى عشره ، وهم الحسن [العسکری] بن علی بن محمّد بن علی بن موسى بن جعفر بن محمّد بن علی بن الحسین بن علی، وهذا لم یتفق لبیت من بیوت العرب ، ولا من بیوت العجم.

وکسی که از قریش محسوب می شود، از فرزندان بنی هاشم هستند که در یک سلسله ای ده نفر بوده و هر کدام از آنان عالم، زاهد، عبادت پیشه، شجاع، بخشنده، پاک و پاکنهاد بوده که برخی خلیفه و برخی دیگر شایستگی خلافت را دارا بودند که اینها به ترتیب پدر و فرزند بودند و اینگونه ده تن شدند که آنان عبارتند از: حسن بن علی بن محمد بن علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن حسین بن علی [سلام الله علیهم اجعین] و برای هیچ یک از خانه های عرب و عجم چنین اتفاقی [کنایه از شرافت و بزرگی] نیفتاده است.

الجاحظ، أبو عثمان عمرو بن بحر بن محبوب بن فزاره اللیثی الکنانی البصری، رسائل الجاحظ، ص ۴۵۳ ، تحقیق: علی ابو ملحم،  ناشر : دار ومکتبه الهلال ، بیروت، ۲۰۰۲ م.

۲٫ابن عربی (متوفای ۶۳۸ هـ):

مرحوم آیت الله العظمی مرعشی نجفی رحمه الله به نقل از کتاب المناقب که ضمن کتاب وسیله الخادم ابن روزبهان چاپ شده است،‌ به نقل از ابن عربی در توصیف امام جواد علیه السلام چنین می نویسد:

وعلى باب الله المفتوح , وکتاب الله المشروح , ماهیه الماهیات ، مطلق المقیدات ، وسر السریات الوجود ، ظل الله الممدود ، المنطبع فی مرآه العرفان ، والمنقطع مِن نیله حبل الوجدان ، غواص بحر القدم ، محیط الفضل والکرم ، حامل سر الرسول ، مهندس الأرواح والعقول ، أدیب معلمه الأسماء والشؤون ، فهرس الکاف والنون ، غایه الظهور والإیجاد ، محمد بن علی الجواد (علیه السلام).

و[درود بر] باب گشوده الهی، کتاب شرح داده خدا، حقیقت حقایق، مطلق هر مقیدی، سر همه اسرار وجود، سایه کشیده شده خدا، نقش بسته در آینه عرفان و شناخت خدا، کسی که ریسمان وجدان به او نخواهد رسید [کنایه از مقام بالا] ، غواص دریای قدیم (الهی)، احاطه کننده فضیلت و کرم، حامل اسرار رسول خدا  صلی الله علیه وآله، مهندس و آزموده روح ها و عقلها، ادب کننده معلم اسامی و شئونات، فهرست وجود، هدف ظهور و ایجاد موجودات، محمد بن علی ملقب به جواد (علیه السلام).

المرعشی النجفی، السید شهاب الدین (متوفای۱۴۱۱هـ)، شرح إحقاق الحق، ج ۲۹ ص ۲۱ ، تحقیق وتعلیق: السید شهاب الدین المرعشی النجفی،‌ ناشر: منشورات مکتبه آیه الله العظمى المرعشی النجفی – قم – ایران.

۳٫محمد بن طلحه (متوفای ۶۵۲ هـ):

محمد بن طلحه شافعی نیز آن امام را چنین می ستاید:

هذا أبو جعفر محمد الثانی .. وهو وإن کان صغیر السن فهو کبیر القدر رفیع الذکر . ثم قال: وأما مناقبه فما اتّسعت حلبات مجالها، ولا امتدّت أوقات آجالها.

و او (امام جواد علیه السلام) هرچند سنش کوچک بود. ولی از نظر قدر و منزلت بزرگ و آوازه اش بلند بود و اما فضایل آن حضرت، میدان هایی برای عرضه برتری حضرت گسترده نشد و زمان نشر این مناقب نیز زیاد نبود (کنایه از کم بودن عمر شریف حضرت).

الشافعی، محمد بن طلحه (متوفای۶۵۲هـ)، مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول (ع)، ص ۴۶۷ و ۴۶۸ ، تحقیق : ماجد ابن أحمد العطیه. طبق برنامه کتابخانه اهل بیت علیهم السلام.

۴٫سبط بن جوزی (متوفای ۶۵۴ هـ)

وی پیرامون آن حضرت چنین می نویسد:

فصل فی ذکر ولده محمد الجواد

هو محمد بن علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب … وکان علی منهاج ابیه فی العلم والتقی والزهد والجود ولما مات ابوه قدم علی المامون فاکرمه واعطاه ما کان یعطی اباه.

فصلی پیرامون ذکر فرزندش [امام رضا سلام الله علیه] محمد الجواد [علیه السلام]

او محمد بن علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب [می باشد] روش او در علم و پاکی و دنیا گریزی و بخشش بر اساس روش پدرش بود و زمانی که پدرش از دنیا رفت، به نزد مامون آمده و آنچه که به پدر ایشان اعطا می کرد، به او عطا کرد.

سبط بن الجوزی الحنفی، شمس الدین أبوالمظفر یوسف بن فرغلی بن عبد الله البغدادی (متوفاى۶۵۴هـ)، تذکره الخواص، ص۳۵۸ – ۳۵۹، ناشر: مکتبه نینوى الحدیثه ـ طهران ، ناصر خسرو.

۵٫محمد بن عبدالواحد موصلی (متوفای ۶۵۷ هـ):

موصلی از علمای شافعی مذهب اهل سنت نیز جواد الائمه سلام الله علیه را چنین معرفی می نماید:

وهو الامام التاسع الناطق بالسداد والمتصف بالرشاد و العلم المستفاد، والفضل المنتشر بین العباد، المکین الامین، وارث النبیین، و خلاصه رب العالمین، الکبیر العلم والحلم، ذوالمنطق البلیغ والتبیان، و الفصاحه والبیان، والجواد العامر، والعقل الباهر، الذی له من الروایات اعلاها، و من المناقب اجلها و اسماها.

[امام جواد سلام الله علیه] نهمین امام و صاحب گفتاری پایدار و وصف شده به هدایت و علمی قابل استفاده و صاحب فضلیتی که بین بندگان منتشر شده و جایگاه امانت داری و وارث پیامبران و خلاصه خداوند متعال و صاحب علم و بردباری بزرگ و از حیث گفتار، صاحب بلاغت و روشنگری و فصاحت و بیان بود و فردی با سخاوت و آباد گر و صاحب عقلی آشکار می باشد، کسی که بالاترین روایات برای و بهترین و والاترین مناقب از آن اوست.

الموصلی، شرف الدین أبی محمد عمر بن شجاع الدین محمد بن عبدالواحد، مناقب آل محمد المسمی بـ النعیم المقیم لعتره النبأ العظیم، ص ۱۴۴ ، تحقیق العلامه السید علی عاشور، دارالنشر: موسسه الأعلمی – بیروت – لبنان، الطبعه الأولی، ۱۴۲۴ هـ – ۲۰۰۳ م.

۶٫ابن خلکان (متوفای ۶۸۱ هـ):

ابن خلکان نیز پیرامون آن حضرت چنین می نویسد:

محمد الجواد أبو جعفر محمد بن علی الرضا بن موسى الکاظم … المعروف بالجواد أحد الأئمه الاثنی عشر.

محمد الجواد، [کنیه او] ابوجعفر محمد بن علی الرضا بن موسی الکاظم … معروف به جواد [بخشنده] و یکی از ائمه دوازده گانه می باشد.

إبن خلکان، ابوالعباس شمس الدین أحمد بن محمد بن أبی بکر (متوفاى۶۸۱هـ)، وفیات الأعیان و انباء أبناء الزمان، ج ۴ ص ۱۷۵، تحقیق احسان عباس، ناشر: دار الثقافه – لبنان.

۷٫ابن تیمیه حرانی (متوفای ۷۲۸ هـ):

ابن تیمیه حرانی ایدئولگ اصلی وهابیت نیز پیرامون شخصیت والای ایشان چنین می نویسد:

«إن محمد بن علی الجواد کان من أعیان بنی هاشم و هو معروف بالسخاء والسؤدد ولهذا سمی الجواد»

امام جواد از شخصیت های برجسته ی بنی هاشم بود در بزرگی و بخشندگی ضرب المثل بود. به همین خاطر او را جواد نامیده اند.

ابن تیمیه الحرانی الحنبلی، ابوالعباس أحمد عبد الحلیم (متوفاى ۷۲۸ هـ)، منهاج السنه النبویه، ج ۴ ص ۶۸ ، تحقیق: د. محمد رشاد سالم، ناشر: مؤسسه قرطبه، الطبعه: الأولى، ۱۴۰۶هـ..

۸٫ذهبی (متوفاى۷۴۸ هـ):

شمس الدین ذهبی، از استوانه های علمی اهل سنت نیز چنین می نویسد:

محمد بن الرضا علی بن الکاظم موسى بن الصادق جعفر بن الباقر محمد بن زبد العابدین علی بن الشهید الحسین ابن أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب کان یلقب بالجواد، وبالقانع، وبالمرتضى کان من سروات آل بیت النبی صلى الله علیه و سلم … وکان أحدالموصوفین بالسخاء، ولذلک لقب بالجواد.

لقب ایشان جواد، قانع، و مرتضی بود. از سروران اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله بود. و یکی از کسانی بود که به سخاوت و بخشندگی معروف بود. از این رو جواد لقب گرفت.

الذهبی الشافعی، شمس الدین ابوعبد الله محمد بن أحمد بن عثمان (متوفاى۷۴۸ هـ)، تاریخ الإسلام ووفیات المشاهیر والأعلام، ج ۱۵ ص ۳۸۵ ، تحقیق: د. عمر عبد السلام تدمرى، ناشر: دار الکتاب العربی – لبنان/ بیروت، الطبعه: الأولى، ۱۴۰۷هـ – ۱۹۸۷م.

صفدی شافعی نیز مانند همین کلمات ذهبی را نقل می کند:

الصفدی، صلاح الدین خلیل بن أیبک (متوفاى۷۶۴هـ)، الوافی بالوفیات، ج ۴ ص ۷۹ ، تحقیق أحمد الأرناؤوط وترکی مصطفى، ناشر: دار إحیاء التراث – بیروت – ۱۴۲۰هـ- ۲۰۰۰م.

۹٫ابن صباغ مالکی (متوفای ۸۵۵ هـ):

ابن صباغ از امام جواد سلام الله علیه چنین یاد می کند:

وإن کان صغیر السنّ فهو کبیر القدر رفیع الذکر، القائم بالإمامه بعد علیّ بن موسى الرضا»

امام جواد هرچند سنش کوچک بود. ولی از نظر قدر و منزلت بزرگ و از نظر یاد و آوازه بلند و او فردی است که بعد از امام هشتم امامت را به عهده گرفت.

المالکی، علی بن محمد بن أحمد المالکی المکی المعروف بابن الصباغ (متوفای۸۸۵هـ)، الفصول المهمه فی معرفه الأئمه، ج ۲ ص ۱۰۳ ، تحقیق: سامی الغریری، ناشر: دار الحدیث للطباعه والنشر مرکز الطباعه والنشر فی دار الحدیث – قم، الطبعه الأولى: ۱۴۲۲ هـ .

۱۰٫غیاث الدین بن همام الدین حسینی خواندمیر (متوفای ۹۴۲ هـ):

معروفترین کتاب تاریخ فارسی که بعد از عهد مغول تاکنون پس از کتاب روضۀ الصفا تألیف شده کتاب حبیب السیر است که نوشته غیاث الدین بن همام الدین حسینی خواندمیر از علمای قرن دهم هجری ی باشد. حبیب السیر که به فارسی کهن نوشته شده، در چهار جلد چاپ شده است که در جلد دوم آن مباحث زیر مطرح شده است:

۱٫ فضائل ائمه اطهار سلام الله علیهم اجمعین.

۲٫ حُکام بنی امیه.

۳٫ خلفای عباسی.

۴٫ طبقات سلاطین که معاصر عهد اموی و عباسی بوده اند.

وی در جلد دوم این کتاب پیرامون شخصیت امام جواد سلام الله علیه چنین می نگارد:

در اوایل ایام صبی و مبادی اوان نشو و نما شَمایِم امامت و سروری از صادرات افعال آن غنچه گلبن نبوت در دمیدن بود و نَسایِم کرامت و دین پروری از واردات احوال آن نهال گلشن فتوت در وزیدن رخسار فایض الانوارش سپهر علم و دانش را آفتابی بود از افق دودمان مصطفوی طالع گردیده و قامت موفور الاستقامتش گلزار مجد و معالی را شجره بود بر جویبار خاندان مرتضوی بالا کشیده دلایل امامتش بموجب نص آباء نامدارش در غایت ظهور و امارات جلالتش در کتب متقدمین و متاخرین بِاَقْلامِ اهتمام مسطور مثنوی :

امام تقی نقی جواد / فطانت نهاد کرامت نژاد

ز صلب شریف علی الرضا / ز اولاد دین پرور مرتضی

گل سوری بوستان رسول / نهال ثمربخش باغ بتولب

فضل کرم آنچنان شهره گشت / که صیتش ز اوج فلک در گذشت

ز حد بود بیرون کرامات او / ز حصر است افزون مقامات او.

 غیاث الدین بن همام الدین الحسینی المدعو به خواندامیر، تاریخ حبیب السیر، ج ۲ ص ۹۳ ، مقدمه جلال الدین همائی؛ زیرنظر محمد دبیرسیاقی، دارالنشر: تهران: کتابخانه خیام، ۱۳۳۳ ش.

۱۱٫ابن طولون (متوفای ۹۵۳ هـ):

شمس الدین محمد بن طولون دمشقی نیز پیرامون آن حضرت می نویسد:

تاسعهم ابنه محمد و هو ابوجعفر محمد الجواد بن علی الرضا بن موسی الکاظم بن جعفر الصادق بن محمد الباقر بن علی زین العبادین بن الحسین بن علی بن ابی طالب رضی الله عنهم، المعروف بالجواد… و له حکایات و اخبار کثیره.

نهمین نفر [از ائمه سلام الله علیهم اجمعین] او ابو جعفر، محمد الجواد بن علی الرضا بن جعفر الصادق بن محمد الباقر بن علی زین العبادین بن الحسین بن علی بن ابی طالب رضی الله عنهم می باشد که به جواد معروف است … و حکایات و روایت زیادی از آن اوست.

شمس الدین محمد بن طولون، (متوفای ۹۵۳ هـ)، الأئمه الاثنا عشر، ص ۱۰۳-۱۰۴، تحقیق: الدکتور صلاح الدین المنجد، دارالنشر: منشورات الرضی -قم .

۱۲٫قرمانی(متوفای ۱۰۱۹ هـ):

احمد بن یوسف قرمانی از علمای اهل تسنن پیرامون شخصیت والای آن حضرت چنین می نویسد:

وأما مناقبه فما امتدت أوقاتها ولا تأخر میقاتها ، بل قضت علیه الأقدار الإلهیه بقله بقائه فی الدنیا ، فقل مقامه وعاجله حمامه ، ولم تطل أیامه غیر أن الله عزوجل خصه بمنقبه شریفه وآیه منیفه.

اما فضایل او از نظر زمانی طولی نکشید و زمان مقررش به تاخیر نیفتاد بلکه قَدَر الهی بر این بود که در دنیا کم بماند و مقامش [در دنیا] کم و پرنده عمرش عجله داشته و روز های عمرش طولانی نبود (تمامی این عبارات ادبی کنایه از عمر کم امام است) مگر آنکه خداوند به صورت اختصاصی به او فضایلی شریف و نشانه های بزرگی عطا نمود.

القرمانی، أحمد بن یوسف، (المتوفى: ۱۰۱۹هـ)، أخبار الدول و آثار الأول فی التاریخ، ج ۱ ص ۳۴۶ ، المحقق، الدکتور فهمی سعد، الدکتور أحمد حطیط، دار النشر: عالم الکتاب، الطبعه الأولی: ۱۴۱۲ هـ.

۱۳٫عبد الفتاح حنفی هندی (متوفى ۱۰۹۶ هـ):

مرحوم آیت الله العظمی مرعشی نجفی رحمه الله به نقل از کتاب مفتاح العارف که نوشته علامه عارف خواجه مولوی عبد الفتاح ابن محمد نعمان حنفی هندی چنین می نویسد:

کان الإمام محمد بن علی الرضا یکنى بأبی جعفر ، فهو سمی جده الباقر وکنیه ، ولذلک یقال له أبو جعفر الثانی ، وکان علیه السلام صاحب الخوارق والکرامه من طفولیته.

امام محمد بن علی الرضا، کنیه اش ابو جعفر و به نام و کنیه جدش [امام] باقر [سلام الله علیه] نامیده شد که به او ابوجعفر ثانی گفته می شد و او از زمان کودکی صاحب کار های شگفت انگیز و کرامات بود.

المرعشی النجفی، السید شهاب الدین (متوفای۱۴۱۱هـ)، شرح إحقاق الحق، ج ۱۹ ص ۵۸۵ ، تحقیق وتعلیق: السید شهاب الدین المرعشی النجفی،‌ ناشر: منشورات مکتبه آیه الله العظمى المرعشی النجفی – قم – ایران.

۱۴٫شبراوی شافعی (متوفای ۱۱۷۱ هـ):

وی نیز پیرامون شخصیت امام جواد علیه السلام می نویسد:

التاسع من الائمه محمد الجواد

وهو ابو جعفر محمد الجواد بن علی الرضا…وکراماته رضی الله عنه کثیره ومناقبه شهیره.

نهمین نفر از ائمه، محمد [ملقب به] جواد است.

و او ابو جعفر محمد الجواد فرزند امام رضا علیه السلام است…. کرامات ایشان زیاد و مناقب و فضایل ایشان مشهور است.

الشبراوی، الشافعی، عبدالله بن محمد بن عامر، الاتحاف بحب الاشراف، ص۶۴ ، مطعبه مصطفی البابی الحلبی وأخویه بمصر .

۱۵٫شبلنجی (متوفای ۱۳۰۸ هـ):

شبلنجی از بزرگان شافعی مذهب نیز بعد از ذکر چند مورد از کرامات حضرت امام جواد سلام الله علیه چنین می نویسد:

ولم یزل مشعوفا به لما ظهر له بعد ذلک من فضله وعلمه وکمال عقله وظهور براهنه مع صغر سنه وعزم علی تزویجه بابنته ام الفضل.

[مامون] پیوسته شیفته او بود زیرا با وجود کمی سن، فضل و علم و کمال عقل خود را به نحو شایسته ای نشان داد و بدین وسیله برهان عظمت خود را آشکار ساخت و بر همین اساس تصمیم گرفت دختر خودش ام فضل را به عقد او در آورد.

شبلنجی الشافعی، حسن بن مومن، نور الابصار فی مناقب آل بیت النبی المختار، ص ۲۹۷ ، قدم له: دکتور عبدالعزیز سالمان، المکتبه التوفیقیه، بی تا.

۱۶٫نبهانی شافعی (متوفای ۱۳۵۰ هـ):

وی نیز پیرامون شخصیت آن حضرت چنین می نویسد:

محمد الجواد بن علی الرضا أحد أکابر الائمه ومصابیح الامه من ساداتنا أهل البیت.

محمد الجواد فرزند علی [بن موسی] الرضا یکی از بزرگترین ائمه و چراغ روشنای امت است و از اهل بیت و بزرگان ما است.

النبهانی، یوسف بن اسماعیل، جامع کرامات الأولیاء، ص۱۶۸ ، مرکز أهل سنه برکات رضا فور بندر غجرات، هند، الطبعه الأولی، ۲۰۰۱ م.

۱۷٫خیر الدین زرکلی (متوفای۱۴۱۰هـ):

زرکلی که خود از علمای نسب شناس اهل سنت است، در مورد آن حضرت می نویسد:

«الملقب بالجواد تاسع الائمه الاثنی عشر عند الامامیه کان رفیع القدر کأسلافه ذکیا طلق اللسان قوی البدیهه»

لقب ایشان جواد است، ایشان نهمین امام شیعیان دوازده امامی است. همانند اجدادش مقام والایی دارد او فردی زیرک و دارای آزادی بیان [از کسی هراس نداشت] و حاضر جواب بود.

الزرکلی، خیر الدین (متوفای۱۴۱۰هـ)،‌ الأعلام، ج ۶ ص ۲۷۲ ، ناشر: دار العلم للملایین – بیروت – لبنان، چاپ: الخامسه، سال چاپ : أیار – مایو ۱۹۸۰ طبق برنامه مکتبه اهل البیت.

نتیجه:

شخصیت والا و با عظمت نهمین اختر آسمان امامت و ولایت، حضرت محمد بن علی الجواد سلام الله علیهما فراتر از آن است که علمای اسلام پیرامون شخصیت ایشان لب به سخن گشایند و سطوری که از نظر شما گذشت، تنها قطره ای از اعترافات علمای اهل تسنن پیرامون آن حضرت می باشد. و اشاراتی که در کتبِ در دسترس ما وجود دارد، اندکی عظمت این پیشوایان راستین را برای ما نمایان می سازد زیرا معرفی اهل بیت عصمت و طهارت سلام الله علیهم اجمعین در وسع کسی جز خداوند متعال و انوار مقدس آن بزرگواران، نیست.

 

گروه پاسخ به شبهات

مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف

 

شبکه بین المللی مطالعات ادیان

اینفورس (شبکه بین المللی مطالعات ادیان)،‌ بخشی از یک مجموعه فعالیت های فرهنگی است که توسط یک گروه جهادی مجازی انجام می شود. این گروه  بدون مرز، متشکل از اساتید، طلاب، دانشجویان و کلیه داوطلبان باایمان و دغدغه مندی است که علاقمند به فعالیت علمی جهادی در عرصه جنگ نرم هستند. شما هم می توانید یکی از اعضای این گروه باشید(اینجا کلیک کنید). فعالیت های سایت زیر نظر سید محمد رضا طباطبایی، مدرس ادیان و کارشناس صدا و سیماست. موضوعات سایت نیز در زمینه سیر مطالعاتی با رویکرد تقویت بنیه های اعتقادی و پاسخ به شبهات است.

0 0 رای ها
شما هم امتیاز بدهید..
اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظر
بازخورد (Feedback) های اینلاین
View all comments
دکمه بازگشت به بالا
0
افکار شما را دوست دارم، لطفا نظر دهیدx
()
x